Co nas uczula, czyli co to jest alergia, jakie są objawy i rodzaje alergii, a także czy można ją wyleczyć?

Co to jest alergia? Poznaj czym jest alergia dla Twojego organizmu

Sam termin oznacza dosłownie odmienną reakcję (gr. allos – inny, ergos – reakcja). Ma to swoje uzasadnienie w definiowaniu alergii. Uczulenie to właśnie nadmierna, czyli nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego na czynniki zewnętrzne, takiej jak:

• substancje lotne (np. pyłki, kurz),
• czynniki pokarmowe (cytrusy, orzechy, nabiał itp.),
• chemiczne (farby, lakiery, leki),
• drobnoustroje (roztocza, grzyby),
• pasożyty,
• jady owadów czy roślin.

Jakie są objawy alergii, czyli jak ją rozpoznać?

U większości alergików kontakt z alergenem daje natychmiastową reakcję i w konsekwencji objawia się jako:

• astma,
• zapalenie błony śluzowej nosa, 
• atopowe zapalenie skóry.

Objawy alergii przebiegają dwufazowo: w pierwszej fazie może to być (przy zapaleniu błony śluzowej) kichanie, które przechodzi w fazę późniejszą i objawiać się może obrzękiem dróg oddechowych, a w najbardziej drastycznej formie duszeniem.

Rodzaje alergii

Najczęściej występujące rodzaje alergii to:

• Nieżyt pyłkowy – do jego objawów należą: katar sienny, gorączka sienna, a alergenami najczęściej są: pyłki roślin wiatropylnych – drzew, krzewów i traw, zarodniki pleśni i grzybów oraz inne alergeny, takie jak np. kurz, sierść zwierząt. Ten rodzaj alergii nasila się wiosną i jesienią.
• Astma oskrzelowa – do jej objawów należą: napady duszności wydechowej. Podłożem choroby jest nadmierna reaktywność oskrzeli na bodźce zewnętrzne.
• Alergia pokarmowa – zespół objawów ze strony układu pokarmowego (bóle brzucha, nudności, biegunka itp.).
• Alergia na leki  - pojawia się stosunkowo rzadko, a do jej objawów należą: wstrząs anafilaktyczny, choroba posurowicza, gorączka lub alergiczne zapalenie mięśni.

Jak zdiagnozować alergię?

Do zdiagnozowania alergii, a przede wszystkim do znalezienia przyczyny reakcji uczuleniowej niezbędne dla lekarza alergologa są:

• szczegółowy wywiad z pacjentem,
• testy na alergię (wykonanie testów skórnych).

W diagnostyce alergii wziewnej rutynowo nie wykonuje się żadnych badań krwi. W morfologii można czasem zauważyć podwyższony poziom eozynofilii, jest to jednak niespecyficzny wynik.

Astmę oskrzelową diagnozuje się za pomocą spirometrii, natomiast alergie pokarmowe – poprzez próby prowokacyjne albo badanie stężenia swoistych przeciwciał w klasie IgE.

Jak leczyć alergię – czy można ją wyleczyć?

Niestety, alergii nie można wyleczyć, ale można uniknąć przykrych objawów wynikających z reakcji uczuleniowych. Najskuteczniejszym sposobem jest całkowite wyeliminowanie alergenu, co w przypadku alergii pokarmowych lub na środki chemiczne nie jest trudne (nie należy po prostu spożywać pokarmów czy stosować środków zawierających dany alergen), przy alergiach wziewnych wydaje się to wręcz niemożliwe. W takim przypadku można skorzystać z zabiegu odczulania, polegającym na podawaniu choremu stopniowo coraz większych dawek alergenu, w celu zmniejszenia jego wrażliwości na organizm lub całkowitej eliminacji objawów alergii.

Czy alergię można leczyć?

Wiemy, że alergii nie można wyleczyć, a informacje dotyczące tzw. „wyrastania” z niej są niepełne. Warto jednak ją leczyć, zwłaszcza w okresach aktywacji. Dlaczego? Stosując odpowiednio dobrane przez lekarza leki przeciwalergiczne możemy skutecznie poprawić jakość swojego życia w czasie wzmożonego występowanie czynników wywołujących reakcje uczuleniowe.

Pacjentom cierpiącym na alergie najczęściej podaje się leki na alergię donosowe, wziewne, dospojówkowe i na skórę. Wszystko zależy oczywiście od rodzaju alergii. Standardowo stosuje się leki antyhistaminowe, przeciwleukotrienowe, betamimetyki, glikokortykosteroidy wziewne (przy astmie) czy leki w postaci maści (przy uczuleniach skórnych). Do najpopularniejszych substancji podawanych przy alergii wziewnej i astmie należą:

• beklometazon,
• budezonid,
• flutykazon,
• hydrokortyzon,
• klemastyna, 
• efedryna,
• bromek.

Ważne, żeby nie stosować leków przeciwalergicznych bez konsultacji z alergologiem, bo podobnie jak inne źle stosowane substancję mogą zagrażać nie tylko zdrowiu, ale też życiu chorego, a co na pewno: mogą wywołać działania niepożądane.

Profilaktyka

Nowoczesne, naukowo opracowane programy profilaktyczne to wiedza na wagę złota, szczególnie dla osób spodziewających się dziecka. Zapobieganie i eliminowanie alergenów ze środowiska, w którym znajduje się dziecko, może w przyszłości skutecznie zapobiec takim chorobom jak astma czy atopia, a to tylko korzystnie może wpłynąć na jakość zdrowia i życia przyszłych pokoleń.

Zuzanna Kurzela