Przyczyny i skutki niedrożności

Chorobom górnych dróg oddechowych zazwyczaj towarzyszy zwiększone wydzielanie śluzu. Wydzielina, początkowo przezroczysta i „luźna” w miarę postępowania infekcji gęstnieje, przybiera barwę żółtą lub zielonkawą, niekiedy zawiera niewielkie ilości krwi wydostającej się z uszkodzonej śluzówki.

Gęsta wydzielina nie może samoczynnie wydostać się z jamy nosowej. Zalega w niej, utrudniając lub całkowicie uniemożliwiając oddychanie przez nos. Dziecko jest zmuszone oddychać przez usta, co z kolei prowadzi do wysuszenia śluzówki jamy ustnej i gardła. Część wydzieliny spływa z jamy nosowej w dół, drażniąc tylną ścianę gardła i wywołując kaszel.

Prosto i skutecznie

Oczyszczanie górnych dróg oddechowych z zalegającej wydzieliny daje wiele korzyści:

• Umożliwia oddychanie przez nos,
• Ułatwia wchłanianie przez śluzówkę leków podawanych w postaci kropli lub aerozolu,
• Zmniejsza ilość drobnoustrojów chorobotwórczych w obrębie górnych dróg oddechowych,
• Ogranicza spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła i dzięki temu powstrzymuje kaszel spowodowany podrażnieniem śluzówki gardła. Co więcej, zmniejsza prawdopodobieństwo przeniesienia infekcji w dół układu oddechowego.

Starsze, kilkuletnie dzieci z reguły potrafią samodzielnie czyścić nos wydmuchując wydzielinę do chusteczki. Wystarczy kontrolować skuteczność tego zabiegu i ewentualnie ułatwić utrzymanie higieny podając środki rozluźniające wydzielinę.

U młodszych dzieci sprawa nie jest taka prosta. Nie potrafią wydmuchać wydzieliny, trzeba to zrobić za nie. Wygodnym i skutecznym sposobem jest użycie aspiratora.

Działanie

Przyrząd jest prosty, a odpowiednio i ostrożnie użyty zapewnia bezpieczeństwo oraz wysoką skuteczność. W sprzedaży dostępne są aspiratory wielu producentów różniące się szczegółami wykonania i zastosowanymi materiałami. W zdecydowanej większości wypadków zasadniczą częścią jest rurka z tworzywa sztucznego, która z jednej strony ma końcówkę, którą należy przyłożyć do nosa, pośrodku zbiorniczek na wydzielinę, filtr zapobiegający wydostawaniu się jej na zewnątrz oraz końcówkę połączoną z przewodem, przez który odsysa się powietrze z wnętrza.

Spotyka się kilka rozwiązań, najczęściej podciśnienie wytwarza osoba aspirująca wydzielinę wciągając powietrze do płuc albo odkurzacz, do którego podłącza się końcówkę aspiratora. Oba rozwiązania mają wady i zalety. Lepsze jest zawsze to rozwiązanie, które dziecko zaakceptuje.

Aspiracja przez zasysanie powietrza jest bardziej naturalna, ale niektórzy dorośli mogą mieć problem z wytworzeniem wystarczającego podciśnienia. Mogą się też obawiać przeniesienia infekcji do swoich dróg oddechowych. Aspiratory współpracujące z odkurzaczem dają większą, stabilną siłę ssania, ale hałasujący odkurzacz może przestraszyć dziecko. Zbyt duża siła ssania jest niewskazana, ponieważ może spowodować dyskomfort.

Bez stresu

Użycie aspiratora, podobnie jak inne czynności pielęgnacyjne, wymaga wprawy. Można poćwiczyć ze zdrowym dzieckiem, oswajając je jednocześnie z przyrządem i z sytuacją. Idealnie, jeśli uda się zamienić zabieg w zabawę.

Im gęstsza wydzielina, tym trudniej ją usunąć. Kilka minut przed użyciem aspiratora można podać do nosa wodę morską w aerozolu. Ułatwi to oczyszczenie nosa. Żeby użycie aspiratora było skuteczne, jego końcówka powinna dokładnie przylegać do nosa, trzeba jednak uważać, żeby nie dociskać jej zbyt mocno, ponieważ może to być bolesne. Jeśli końcówka zostanie wprowadzona zbyt głęboko, może uszkodzić delikatną śluzówkę i spowodować krwawienie. Aspirator można zastosować także u starszych dzieci, jeśli gęsta wydzielina utrudnia im samodzielne oczyszczanie nosa.

Piotr Kołaczek