Przyczyny bólu kręgosłupa

Najczęstszą przyczyną występowania bólu kręgosłupa jest prowadzenie niezdrowego trybu życia. Ryzyko wystąpienia dolegliwości zwiększają m.in. następujące czynniki:

• wielogodzinna praca przy komputerze w pozycji siedzącej,
• spędzanie wielu godzin za kierownicą (np. kierowcy zawodowi),
• nadwaga lub otyłość,
• zbyt mała ilość ruchu lub całkowity brak aktywności fizycznej,
• częste chodzenie w butach na wysokim obcasie,
• nawykowe przyjmowanie nieprawidłowej pozycji ciała, np. podczas siedzenia czy snu,
• stres i związane z nim zwiększone napięcie mięśniowe.

Wśród innych czynników, które mogą wywoływać bóle kręgosłupa, znajdują się także wady wrodzone lub naturalne predyspozycje związane z anatomiczną budową ciała (np. kobiety są bardziej narażone na bóle lędźwiowego odcinka kręgosłupa niż mężczyźni). Bóle kręgosłupa mogą być też efektem chorób (np. nowotworowych) lub urazów, a także oznaką toczących się procesów zapalnych albo zmian zwyrodnieniowych.

Jak zapobiegać bólom kręgosłupa?

Aby zminimalizować ryzyko wystąpienia bólów kręgosłupa, przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią ilość aktywności fizycznej. Wpłynie to pozytywnie nie tylko na kręgosłup, ale i ogólne samopoczucie.

Kolejną kwestią, dotyczącą szczególnie osób wykonujących pracę w pozycji siedzącej, jest zadbanie o ergonomiczne stanowisko pracy – przede wszystkim o odpowiedni fotel, z podparciem odcinka lędźwiowego kręgosłupa i zagłówkiem. Możliwość regulacji wysokości siedziska ułatwi optymalne dostosowanie wysokości krzesła do naszego biurka.

Ważne jest także właściwe ustawienie monitora, tak aby znajdował się on na wprost twarzy. Osobom spędzającym długie godziny przy komputerze zaleca się ponadto częstą zmianę pozycji ciała, a także krótkie, kilkuminutowe, ale regularne przerwy, które można wykorzystać na proste ćwiczenia rozciągające.

By zmniejszyć ryzyko pojawienia się bólów kręgosłupa, należy także ograniczyć ciężką pracę fizyczną i podnoszenie ciężkich przedmiotów oraz zadbać o odpowiedni materac i wygodną poduszę do spania.

Nie bez znaczenia jest także odpowiednia dieta – bogata w witaminy, minerały i białka. Szczególnie należy suplementować: wapń, potas, magnez oraz witaminy B6 i D3. Działaniem profilaktycznym jest także ograniczenie chodzenia w butach na wysokim obcasie, które bardzo obciążają kręgosłup.

Fizjoterapia w walce z bólem kręgosłupa

Jeśli wspomniane powyżej działania profilaktyczne nie pomagają i ból kręgosłupa nie ustępuje, możemy zwrócić się po pomoc do fizjoterapeuty. Najważniejszym celem zabiegów fizjoterapeutycznych jest usunięcie bólu i wyeliminowanie jego ewentualnych nawrotów. W tym celu fizjoterapeuci stosują szereg działań i zabiegów, a wśród nich:

• terapię manualną,
• masaż leczniczy,
• masaż tensegracyjny,
• kinezyterapię,
• metodę PNF,
• kinesiotaping,
• neuromobilizację,
• fizykoterapię.

Zadaniem terapii manualnej jest korekta nieprawidłowych ustawień w obrębie stawów międzykręgowych, co zmniejsza ucisk na struktury nerwowe i w konsekwencji likwiduje przyczynę bólu.

Masaż leczniczy to zabieg terapeutyczny, który powinien być wykonywany przez wykwalifikowanego specjalistę, np. fizjoterapeutę. Masaż ten może zmniejszyć lub zlikwidować ból w konkretnym odcinku kręgosłupa. W czasie masażu leczniczego masowane są m.in. mięśnie kręgosłupa oraz sam kręgosłup, a także plecy i pośladki.

Masaż tensegracyjny związany jest z holistycznym podejściem do pacjenta i bazuje na tym, iż wszystkie struktury ciała są ze sobą powiązane, tak więc ból w jednym miejscu może być związany z chorobą zlokalizowaną w zupełnie innym punkcie czy narządzie. Masaż tensegracyjny polega na masowaniu całych grup mięśni, kości i ścięgien, a dzięki zmniejszeniu napięcia mięśniowego może dać bardzo dobre efekty i zlikwidować przyczynę bólu.

Kinezyterapia to forma leczenia wykorzystująca różne form ruchu. Celem kinezyterapii jest zarówno przywrócenie bezbolesnych ruchów kończyn i kręgosłupa, jak i ogólna poprawa wytrzymałości mięśni i wydolności organizmu. Jednym z elementów kinezyterapii jest również kształtowanie prawidłowych nawyków ruchowych.

Metodę PNF (z ang. proprioceptive neuromuscular facilitation, czyli proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu) stosuje się w celu wyeliminowania problemów będących wynikiem choroby lub urazu.

Kinesiotaping (plastrowanie) to metoda wykorzystująca specjalne taśmy, które wspomagają pracę mięśni, stabilizują stawy i rozluźniają tkanki miękkie, ale też poprawiają elastyczność skóry i działają wspomagająco na pracę naczyń krwionośnych.

Neuromobilizacje działają bezpośrednio na układ nerwowy, a polegają na napinaniu nerwów poprzez odpowiednie ustawienie danej kończyny.

Z kolei w fizykoterapii sięga się po zjawiska takie jak: prąd, światło, pole magnetyczne i ultradźwięki. Wykorzystywane są one do odziaływania na ludzki organizm w celu uzyskania efektów leczniczych, np. przyspieszenia procesów regeneracji.

Radosław Urban