Osobowość borderline – charakterystyka

Osobowość borderline przeszkodą w tworzeniu relacji

Według Heleny Sęk, specjalistki w dziedzinie psychologii klinicznej i psychologii zdrowia, osobowość bordeline funkcjonuje w oparciu o brak stabilności w postrzeganiu własnego ja. Niewłaściwe postrzeganie samego siebie sprawia, że osoba cierpiąca na to zaburzenie panicznie boi się odtrącenia i za wszelką cenę stara się go uniknąć. Zarówno tego rzeczywistego, jak tego wyimaginowanego. Dlatego często dochodzi do sytuacji, w których ktoś z osobowością brodeline dystansuje się lub izoluje całkowicie od innych albo pragnie być z kimś w nierozerwalnej bliskości. Oprócz panicznego strachu przed odrzuceniem, cierpiący na to zaburzenie obawia się także pochłonięcia przez drugą osobę. To wszystko prowadzi do silnego napięcia emocjonalnego. Odbiorca z zewnątrz często jest narażony na niespodziewane huśtawki nastrojów i skrajne emocje ze strony chorego, który w krótkim czasie potrafi przejść ze stanu idealizacji do dewaluacji. Związek z tego typu osobą często opiera się na intensywnych uczuciach, lecz bywa nietrwały. Równie często zdarza się, że szybko zmienia ona partnerów seksualnych, a nawet preferencje seksualne.

Osobowość bordeline przyczyną krytycznego patrzenia na siebie

Zmienność w ocenie dotyczy nie tylko świata zewnętrznego. Wewnętrzna percepcja również ulega deformacji. Osoba z osobowością bordeline nie potrafi nawiązać kontaktu nie tylko z bliskimi, ale przede wszystkim z samym sobą. Przez niestabilność emocjonalną pewność siebie, wiara we własne możliwości potrafi nagle zamienić się w nienawiść do samego siebie. Spojrzenie na wszystko z dystansem i ze spokojem bywa często niemożliwe. Większość rzeczy, które dzieją się w jej wnętrzu widzi w czarno-białych barwach. Dotyczy to głównie sfery emocjonalnej. Cechą osobowości bordeline jest to, że chory doświadcza zmienności uczuciowej i często są to bardzo skrajne przejścia.

Negatywne emocje katalizatorem osobowości bordeline

Osoba z osobowością bordeline nieustannie bazuje na silnych emocjach, głównie tych negatywnych. Dominuje niepokój, panika, frustracja, gniew bądź strach. Można powiedzieć, że życiem steruje chaos, przejmując kontrolę nad umysłem i ciałem. Stąd szybka podatność na agresję lub stany depresyjne. Przez to niejeden człowiek z osobowością bordeline miewa problemy z kontrolowaniem swoich uczuć w stresujących sytuacjach. Nie potrafi zebrać myśli i zacząć samodzielnie działać. Niejednokrotnie zdarza się, że w poczuciu bezsilności lub pod wpływem gniewu osoba ta okalecza się, a nawet podejmuje próby samobójcze. Przyczyny samookaleczeń są tak naprawdę różne. Poprzez ból fizyczny chory może chcieć zapomnieć o bólu duchowym. Może być to też formą ucieczki od trudności, a czasem bywa próbą zwrócenia na siebie uwagi.

Impulsywność i niestabilność – nieodłączna część osobowości bordeline

Impulsywność jest kolejnym punktem stałym, objawiającym się u osób zmagających się z osobowością bordeline. Impulsywne zachowanie może uaktywniać się w wielu obszarach życia. Dotyczyć może na przykład niekontrolowanego i bezmyślnego wydawania pieniędzy lub szybkiej, brawurowej jazdy samochodem. Niestabilność jest również podstawową cechą zaburzenia osobowości i jak widać, przejawia się ona na wielu płaszczyznach – zaczynając od sfery duchowej, przez towarzyską, na zawodowej kończąc. Trudno jednak stwierdzić jednoznacznie, czy cierpi się na tego typu zaburzenie, ze względu na cienką granicę, jaka dzieli je od nerwicy i psychozy. Dlatego ważne jest, by zgłosić się do specjalisty, który stwierdzi zdiagnozuje chorobę.

Żaneta Bukowska