Zawał serca w młodym wieku - przyczyny, objawy i skuteczna profilaktyka

Zawał serca – przyczyny

Przyczyny zawału serca są różne. Najczęściej ma on związek z chorobą niedokrwienną serca lub z niezdiagnozowaną wcześniej chorobą wieńcową. Objawami tych chorób są:

• duszność,
• ból,
• przemijające uczucie ścisku w klatce piersiowej w trakcie wysiłku.

Choroba wieńcowa jest efektem miażdżycy naczyń, czyli odkładania się cholesterolu w ściankach naczyń, co często uniemożliwia swobodny przepływ krwi. Z kolei miażdżyca naczyń występuje znacznie częściej u mężczyzn, stąd prawdopodobnie przekonanie, że to oni są najczęstszymi ofiarami zawału serca.

Jakie są zatem czynniki zwiększające ryzyko zawału serca? Do kluczowych z nich należą przede wszystkim:

• miażdżyca,
• choroba wieńcowa,
• choroba niedokrwienna serca,
• nadciśnienie tętnicze,
• otyłość,
• cukrzyca,
• palenie papierosów.

Jakie są natomiast przyczyny zawału serca w młodym wieku?

Obecnie przy natłoku pracy i stresujących obowiązkach dużo łatwiej jest o zawał jeszcze przed ukończeniem 40. czy 50. roku życia. Wpływ na to ma przede wszystkim stres i siedzący tryb życia. Warto przy tym pamiętać, że w normalnych warunkach zawał w młodym wieku nie powinien mieć miejsca, a przyczynia się do tego przede wszystkim niezdrowy tryb życia. W sporadycznych przypadkach przyczyną zawału przed czterdziestką może być również niedoczynność tarczycy lub wrodzone zaburzenia gospodarki lipidowej. Wtedy zawał może mieć miejsce jeszcze przed 30. rokiem życia. Niektórzy specjaliści uważają, że przyczyną zawału w młodym wieku jest także przejście w dzieciństwie choroby Kawasaki, zidentyfikowanej stosunkowo niedawno i mylonej niegdyś z dziecięcymi infekcjami.

Objawy zawału serca

Podczas zawału serca dochodzi do zwężenia lub wręcz zamknięcia tętnicy wieńcowej, które może spowodować blaszka miażdżycowa lub skrzep. Przez to serce jest uboższe lub nawet odcięte od dostatecznej ilości tlenu, co może skutkować poważnym niedotlenieniem fragmentu mięśnia sercowego. To, o jaki fragment chodzi zależne jest od tętnicy wieńcowej zajętej procesem miażdżycowym. Obszar martwicy zależy też od czasu, który upłynął do wdrożenia leczenia.

Jak rozpoznać zawał? Po pierwsze, pojawia się silny, wręcz rozrywający ból w klatce piersiowej utrudniający w znaczny sposób oddychanie. Ból może promieniować na różne strony – do karku, rąk, a nawet pleców. Skóra staje się bardzo blada (co jest związane z nieprawidłowym przepływem krwi), pojawiają się także obfite poty, a w niektórych przypadkach również wymioty, co powoduje, że zawał czasem bywa mylony z ostrym zatruciem. Objawy zawału serca u osób młodych są takie same jak u osób starszych.

Pierwsza pomoc w wypadku zawału

Co należy zrobić, jeśli mamy do czynienia z zawałem? Jeśli dotyczy on osoby przebywającej w naszym towarzystwie, należy jak najszybciej zadzwonić na pogotowie ratunkowe, informując, że podejrzewamy zawał serca. Podczas oczekiwania na ambulans warto pomóc danej osobie usadowić się w wygodnej pozycji (na przykład półleżącej) oraz podłożyć coś miękkiego pod plecy. Jeśli istnieje taka konieczność, należy także poluzować ubranie, warto zdjąć chociażby krawat. Nie wolno podawać ani niczego do picia, ani do jedzenia. W przypadku utraty przytomności należy przystąpić do resuscytacji.

Jak natomiast zachować się, gdy to my jesteśmy ofiarami zawału, a w pobliżu nie ma nikogo, kto mógłby nam pomóc? Jeśli czujemy rozrywający ból w klatce piersiowej i coraz większą słabość, powinniśmy absolutnie unikać wysiłku – położyć się lub usiąść i starać się spokojnie oddychać. Szkodliwym mitem jest, że przy zawale powinniśmy kaszleć – to może tylko nasilić niedotlenienie mięśnia sercowego i pogorszyć nasz stan. Wskazane jest zachowanie spokoju, gdyż im szybciej bije serce, tym więcej krwi będzie potrzebowało. Starajmy się jak najszybciej wezwać pogotowie. Warto także połknąć dwie tabletki aspiryny – zapobiega ona zlepianiu się płytek krwi.

Edyta Wara-Wąsowska