Dowiedz się co to jest rwa kulszowa, jakie są jej przyczyny oraz objawy, a także jakie wykonywać ćwiczenia na rwę kulszową

Rwa kulszowa - przyczyny

Istnieje wiele przyczyn rwy kulszowej. Do najczęstszych z nich lekarze zaliczają:

• chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa z uszkodzeniem krążków międzykręgowych (tak zwana dyskopatia),
• ucisk na odcinek (kręgi L4, L5, S1), z którego wychodzą korzenie tworzące nerw kulszowy.
• urazy,
• intensywna aktywność fizyczna,
• każdego rodzaju stany zapalne okolicznych tkanek,
• cukrzyca.

Poznaj typowe objawy rwy kulszowej

Rwa kulszowa objawia się przede wszystkim nagłym, jednostronnym bólem okolicy lędźwiowej (dolna część pleców), który promieniuje do pośladka, tylnej części uda, czasem łydki lub stopy. Ból ten nasila się podczas ruchu, przy kaszlu, kichaniu oraz próbie Valsalvy (próby gwałtownego wydechu powietrza z płuc przy zamkniętych ustach i zaciśniętym nosie). Do innych objawów rwy kulszowej należą zaburzenia czucia w obrębie kończyny dolnej, takie jak drętwienie, mrowienie czy swędzenie. W diagnostyce rwy kulszowej istotny jest także objaw Lasegue’a. Sprawdza się go w pozycji leżącej na plecach – podczas unoszenia wyprostowanej kończyny dolnej dolegliwości bólowe nasilają się.

Diagnostyka rwy kulszowej

Podstawowe znaczenie ma stwierdzenie wyżej wymienionych objawów rwy kulszowej. Badanie u neurologa służy ocenie stopnia uszkodzenia korzeni nerwowych, siły mięśniowej, czucia powierzchownego oraz głębokiego w obszarze zaopatrywanym przez uciśnięty lub podrażniony nerw. W przypadku przedłużających się objawów rwy, konieczne jest badanie obrazowe kręgosłupa, które pozwoli ocenić obecność i stopień zaawansowania jego zmian. Zarówno zwykłe zdjęcie rentgenowskie, jak i tomografia komputerowa dobrze uwidaczniają elementy kostne kręgosłupa, pokazują miejsca ewentualnych złamań lub przemieszczeń kręgów. Jednak najczulszym badaniem, pozwalającym na doskonałe uwidocznienie patologii w obrębie krążków międzykręgowych (ich zwyrodnienia, przepukliny, wypadnięcia) oraz korzeni nerwowych, jest rezonans magnetyczny (MRI).

Jak postępować w trakcie ataku rwy kulszowej?

Pierwszy atak rwy stanowi przykre zaskoczenie dla pacjenta, tym bardziej, że nie da się przewidzieć czy ból ustąpi i jak szybko do tego dojdzie. W przypadku jednorazowych, krótkotrwałych objawów rwy kulszowej, stosuje się metody zachowawcze – najważniejsze jest ograniczenie aktywności fizycznej, zwłaszcza unikanie dźwigania ciężkich przedmiotów i zginania tułowia. Szczególnie w początkowym okresie wskazany jest krótkotrwały odpoczynek w łóżku, z zadbaniem o twarde, równe, ustabilizowane podłoże (materac ortopedyczny lub podłożenie deski pod materac). Podczas ostrego ataku bólu należy ułożyć się w pozycji leżącej, najczęściej przynoszącej ulgę, z podgięciem stawów biodrowych i kolanowych (czasem korzystna dla chorego okazuje się pozycja siedząca lub stojąca). Można przyjąć niesteroidowe leki przeciwzapalne, które zmniejszają ból i stan zapalny, lub przyłożyć zimne okłady na bolesną okolicę. Zastosowanie mają też środki zmniejszające napięcie mięśni. Mimo dostępnych metod łagodzących dolegliwości, w przypadku ostrego ataku rwy kulszowej, zwłaszcza trwającego dłużej niż jeden dzień, ważne jest skontaktowanie się z lekarzem i profesjonalne badanie lekarskie.

Ćwiczenia na rwę kulszową, czyli długofalowe leczenie

W przypadku przedłużających się, narastających objawów rwy kulszowej, konieczna staje się diagnostyka obrazowa, zwłaszcza wykonanie rezonansu magnetycznego kręgosłupa. Wskazaniami do leczenia operacyjnego rwy kulszowej są:

• nawracające dolegliwości ograniczające aktywność życiową chorego,
• silny ból niereagujący na leczenie zachowawcze,
• ubytkowe objawy neurologiczne,
• zaniki mięśni.

Skuteczność leczenia zabiegowego ocenia się na około 80%. W przypadku pojawienia się pierwszych objawów rwy kulszowej, ważne jest zachowanie zapobiegające jej ewentualnym nawrotom. Zaleca się ćwiczenia wzmacniające mięśnie pleców i brzucha oraz korygujące wady postawy. Podczas pracy siedzącej zaleca się utrzymywanie prostej postawy i robienie przerw na ćwiczenia rozciągające. Rehabilitacja pod kontrolą fizjoterapeuty i lecznicze masaże pomogą rozluźnić mięśnie napięte podczas ataku rwy. Niestety nawet przestrzegając wszystkich zaleceń, niekiedy nie udaje się uniknąć nawrotu bólu. Wybór rodzaju leczenia jest zależny od przyczyny rwy kulszowej, preferencji pacjenta (przykładowo młodzi, aktywni ludzie mogą się chętniej decydować na metody operacyjne, przywracające im sprawność), częstości występowania i intensywności objawów.

Ewa Woźniak