Przyczyny i sposoby walki z nadmierną potliwością

Jak to się dzieje, że się pocimy?

Za wydzielanie potu w naszym organizmie odpowiedzialne są gruczoły potowe. Dzielą się one na gruczoły ekrynowe, które znajdują się w skórze całego naszego ciała, a najwięcej jest ich na dłoniach i stopach, oraz gruczoły apokrynowe, zlokalizowane w obrębie mieszków włosowych. Te ostatnie występują głównie w okolicach płciowych, pach, odbytu, wokół brodawek sutkowych i w obrębie powiek.

Gruczoły ekrynowe odgrywają główną rolę w regulacji cieplnej naszego ciała. Wzmożenie wydzielania potu zachodzi w momencie wzrostu temperatury otoczenia powyżej 31°C lub gdy dochodzi do nadmiernego wytwarzania ciepła w ustroju pod wpływem istnienia innych chorób. Za wydzielanie potu odpowiedzialny jest układ nerwowy i ściśle z nim powiązany układ hormonalny. Ich wzajemną działalność doskonale widać w stresujących nas sytuacjach, a także gdy odczuwamy lęk, niepokój, czy silny ból.

Gruczoły apokrynowe to główni winowajcy odpowiedzialni za nadmierną potliwość. Swoją działalność rozpoczynają po okresie dojrzewania i oddziałują głównie na bodźce hormonalne i emocjonalne. Pot wydzielany przez gruczoły apokrynowe jest żółtawy i lepki, gdyż w swoim składzie zawiera białka i tłuszcze. Zapach tego potu jest charakterystyczny, indywidualny i związany z działalnością bakterii, które rozkładając pot, odpowiadają za jego przykry zapach.

Przyczyny nadmiernej potliwości

Hyperhidrosis to nadmierne wydzielanie potu, które może być uogólnione lub ograniczone do niektórych okolic ciała – stóp, dłoni, czy pach.  Przyczyna może być pierwotna, czyli związana z osobniczą skłonnością o podłożu emocjonalnym i  niezależnym od czynników atmosferycznych. Inną przyczyną nadmiernej potliwości jest występowanie niektórych chorób i dolegliwości często związanych z zaburzoną gospodarką hormonalną (nadczynność tarczycy, menopauza, cukrzyca, gruźlica, schorzenia ośrodkowego układu nerwowego i nerwów obwodowych). Problem nadpotliwości w dużej mierze dotyczy również osób otyłych. Duża masa ciała wiąże się z większą męczliwością organizmu, co w konsekwencji powoduje wydzielanie dużej ilości energii, którą organizm osoby z nadwagą wydala w postaci ciepła, nadmiernie produkując pot.

Sposoby na nadmierną potliwość

Po pierwsze – odpowiednia higiena!

Jeśli mamy skłonność do nadmiernej potliwości powinniśmy szczególnie zadbać o codzienną higienę całego ciała, a w szczególności okolic intymnych, pach i stóp, które posiadają najwięcej gruczołów potowych. Poza codzienną kąpielą, dokładnie obmywajmy te miejsca wodą z mydłem z dodatkiem skutecznego środka bakteriobójczego np. chlorheksydyny. Starajmy się golić nadmierne, zbędne owłosienie, gdyż jest ono idealnym środowiskiem do rozwoju bakterii odpowiedzialnych za wytwarzanie przykrego zapachu. Unikajmy kąpieli w gorącej wodzie, bo wyższa temperatura pobudza produkcję potu. Do miejscowego leczenia nadpotliwości stosujmy antyperspiranty w formie dezodorantów, sztyftów, żeli lub kremów, w których składzie znajduje się chlorek glinu. Jego działanie polega na czasowym zatykaniu ujść przewodów wydzielniczych gruczołów potowych, zapobiegając tym samym nadmiernej potliwości.

Po drugie – właściwy ubiór!

Zadbajmy o to, by w letnie, upalne dni wybierać ubrania wykonane z naturalnych materiałów takich jak len lub bawełna. Zrezygnujmy z noszenia odzieży i obuwia ze sztucznych materiałów. Zwróćmy również uwagę na to, by ubrania nie przylegały ściśle do naszej skóry. Ważne by były luźne i przewiewne, dzięki czemu zapewni nam to właściwą cyrkulację powietrza, przeciwdziałając nadmiernej potliwości.

Po trzecie – dieta!

To, co jemy, wpływa bezpośrednio na skład naszego potu. Zrezygnujmy lub ograniczmy spożywanie potraw zawierających czosnek, cebulę, imbir, kurkumę, pieprz, cynamon czy chili, gdyż te przyprawy zwiększają wydzielanie potu oraz wzmacniają jego przykry zapach. Duży wpływ na nieprzyjemny zapach potu ma także spożywanie dużej ilości białka. W pocie znajdują się jego niewielkie ilości, zatem jedząc go więcej możemy przyczynić się do zwiększenia zawartości białka w pocie, co stanowić będzie idealną pożywkę dla bakterii wydzielających przykre zapachy. Do nadmiernej potliwości może przyczynić się  również spożywanie alkoholu, zwłaszcza wysokoprocentowego, a także napojów bogatych w kofeinę – kawa, herbata czy energetyki. Zrezygnujmy także z przetworzonych, słonych przekąsek oraz dań typu fast-food, które przyczyniają się do wzrostu masy ciała, a w konsekwencji do problemu nadmiernej potliwości w przyszłości.

By skutecznie przeciwdziałać nadpotliwości, zwłaszcza w upalne dni, w naszej diecie powinny dominować warzywa i owoce, zawierające sporą ilość wody i witamin. Zadbajmy o prawidłowe nawodnienie naszego organizmu, pijmy wodę mineralną, najlepiej z dodatkiem cytryny i mięty. Walkę z nadpotliwością możemy wygrać regularnie spożywając wywary z ziół, takich jak pokrzywa, szałwia, skrzyp polny, mięta, macierzanka czy rumianek, które przyczyniają się do eliminacji przykrego zapachu potu. Inną, skuteczną metodą może być także spożywanie dań przyprawionych estragonem lub tymiankiem.

Adrianna Majewska