W tym okresie powinniśmy szczególnie o skórę zadbać, narażamy ją bowiem, też na smog. Nie miejmy złudzeń – czerwone alerty stacji pomiarowych nie tylko mają na uwadze zdrowie naszych płuc. Niewidoczne cząstki osiadają też na naszej twarzy, dekolcie i dłoniach; toksyny zaczynają penetrować nasze skórne pory. Do tego nakłada się czas pracy, w którym z reguły przebywamy w zbyt suchych pomieszczeniach – nawiewy klimatyzacyjne nie sprzyjają naszej skórze.

Poznaj swoją skórę

Żeby zrozumieć potrzeby swojej skóry i mechanizmy pielęgnacji, powinniśmy ją lepiej poznać.

Ten największy narząd człowieka składa się z trzech warstw:

• najbardziej zewnętrznej – zwanej naskórkiem, w której wyodrębniamy jeszcze warstwę rogową naskórka,

• skóry właściwej – w której odbywa się większość procesów fizjologicznych przypisywanych skórze,

• tkanki podskórnej, łączącej się z tkanką mięśniową.

W potocznym rozumieniu słowa „skóra”, większość z nas ma na myśli tę najbardziej zewnętrzną, naskórkową warstwę. Skóra właściwa jest często mylnie traktowana jako tkanka należąca do innego narządu naszego organizmu. Tymczasem właśnie w niej znajdują się m.in. naczynia włosowate naszego systemu krwionośnego, zakończenia włókien nerwowych, cebulki włosa, gruczoły łojowe, gruczoły potowe i brodawki skórne.

Skóra jest nie tylko „opakowaniem” naszego organizmu. Łączy w sobie funkcje konieczne do życia, w tym najważniejszą – ochronną. To dzięki niej, nasze narządy nie są narażone na działanie środowiska zewnętrznego. Reguluje temperaturę, poziom wody w organizmie, chroni przed promieniowaniem UV i co najważniejsze – zabezpiecza przed wnikaniem chorobotwórczych drobnoustrojów. Wygląd skóry jest obrazem zdrowia całego naszego organizmu.

Dlaczego bariera hydrolipidowa jest tak ważna?

To pierwsza linia ochronna naszego organizmu. Płaszcz kwasowo-lipidowy, to wytworzona z gruczołów łojowych i potowych cienka bariera zapobiegająca wnikaniu wewnątrz organizmu szkodliwych składników. Jej kondycji zawdzięczamy młody lub zmęczony wygląd, zdrowie lub stan zapalny skóry. Wszelkie zabiegi pielęgnacyjne i procesy naprawcze zawsze zaczynają się od wzmocnienia tej naskórkowej warstwy, składającej się z lipidów, wody i warstwy rogowej naskórka.

Co wywołuje suchość skóry

Przyczyny suchości skóry nie są jednoznaczne. Jeśli wykluczymy podłoże chorobowe, najczęściej wynika ono z odwodnienia – jest to stan określany jako przejściowy i wyleczalny.

Pojawia się, gdy w organizmie (i w skórze) brakuje wody. Jej prawidłowa zawartość w warstwie rogowej naskórka (tej najbardziej narażonej na czynniki zewnętrzne), powinna oscylować między 12 a 15%, natomiast w skórze właściwej powinna wynosić między 70 a 80%. Spadek poziomu nawodnienia, zaburza szereg zachodzących w skórze fizjologicznych procesów biochemicznych. Skutkiem jest spadek jej elastyczności i jędrności, nadmierne łuszczenie się i rogowacenie. To z kolei – komplikuje terapie, gdyż zmienione komórki nie wchłaniają aplikowanych specyfików nawilżających.

A co się dzieje zimą?

Suchość skóry staje się powszechnym problemem. Po wyjściu na zewnątrz, szczególnie gdy temperatura spada poniżej 0°C, pory skóry obkurczają się, wydziela się mniej potu, a gruczoły łojowe nie zapewniają odpowiedniego natłuszczenia. Zmniejsza się płaszcz lipidowy, będący jej naturalną barierą ochronną. Do tego dochodzi deficyt naturalnego światła słonecznego i słabe dotlenienie. Dlatego zima to ciężki okres szczególnie dla osób ze stwierdzoną suchością skóry, skłonnością do schorzeń atopowych i cierpiących na kruchość naczyń włosowatych. Ta tzw. cera naczynkowa jest szczególnie narażona na doświadczanie kilkudziesięciostopniowych zmian temperatur – wyjście z ciepłego pomieszczenia na mróz i ponowne wejście w ciepło. Dodatkowo, zimowa dieta jest z reguły bogatsza w węglowodany, a uboższa w witaminy i mikroelementy. To sprawia, że cera robi się szara, zmęczona, szorstka i zwiotczała. Chcąc poprawić jej kondycję powinnyśmy wspomóc ją wieloma składnikami odżywczymi. Dotyczy to zarówno diety jak i zabiegów pielęgnacyjnych oraz leczniczych. Częstym błędem w tym okresie pielęgnacyjnym, jest stosowanie niewłaściwych kosmetyków. Ten sam krem czy emulsja, używane z powodzeniem latem, czy wczesną jesienią, absolutnie nie zda egzaminu przy mroźnym wietrze.

Jak pielęgnować?

Warto stosować preparaty z ceramidami i lipidami – aby odbudować płaszcz hydrolipidowy naskórka. Środki pielęgnujące powinny zawierać też witaminy A, C, D oraz E. Ich wielokierunkowe działanie, pomaga w regeneracji, natłuszczaniu, nawilżaniu i zwiększaniu elastyczności. Regulują też procesy keratynizacji naskórka, a także blokują powstawanie szkodliwych związków w skórze. Pamiętaj, że podstawą każdej pielęgnacji jest właściwe nawilżenie. Stosuj zatem produkty, które wspomagają funkcję ochronną sebum, kremy zapobiegające odparowywaniu wody, utrzymujące elastyczność. Przy dłuższym przebywaniu na zewnątrz, szczególnie przy ujemnych temperaturach, należy stosować kremy natłuszczające. I co najważniejsze – wszelkie składniki kosmetyczne powinny mieć czas na dobre wchłonięcie. Nie aplikuj kremów tuż przed wyjściem. Daj skórze przynajmniej kwadrans czasu w pokojowej temperaturze. Pamiętaj też, że w zimie szczególnie bez ochrony pozostają usta, które nie posiadają w sobie gruczołów łojowych. Aby zapobiec ich łuszczeniu i bolesnym pęknięciom, stosuj ochronne, tłuste pomadki lub najprostszą wazelinę. Pamiętaj też o wyborze odpowiednich mleczek do mycia i zawierających emolienty emulsji do pielęgnacji całego ciała. Nie zapomnij o dłoniach – one są najbardziej narażone na pierzchnięcie i bolesne zaczerwienienia. Dobrym pomysłem jest krem z zawartością witamin A i E.

Domowe sposoby na suchą skórę

Nie trzeba wydawać fortuny, by zapewnić skórze dobrą kondycję. Stosując odpowiednią dietę, unikając używek i zapewniając organizmowi spokojny sen, na pewno jej pomożemy, także zimą. Ważna jest też codzienna pielęgnacja. Używajmy dedykowanych do suchej skóry specyfików – bez mydła, substancji zapachowych, parabenów i czynników drażniących. W utrzymaniu jej dobrej kondycji pomogą emolienty zawierające glicerynę, która nawilża oraz wazelinę i parafinę, które pełnią rolę ochronną.

Autor: Beata Nowak

Artykuł pochodzi z 30 numeru magazynu Rodzina Zdrowia