Działanie substancji

Substancja bierze udział w tworzeniu połączeń synaptycznych. Pełni również rolę neurotransmitera, a choroba Parkinsona, Alzheimera, schizofrenia czy depresja są zależne od poziomu różnych neuroprzekaźników. Urydyna (powstająca w wyniku metabolizmu UMP) pobudza czynnik wzrostu nerwów, co sprzyja procesowi neurogenezy czyli powstawania nowych komórek tkanki nerwowej. Ponieważ niewiele produktów spożywczych zawiera urydynę, wskazana jest suplementacja. Dostępne są postacie o różnej przyswajalności. Od wolnej urydyny poprzez monofosforan (UMP), po najlepiej przyswajalną triacetylourydynę (TAU).

Jak podawać?

Udowodniono, że stałe przyjmowanie urydyno-5′-monofosforanu może skutecznie łagodzić napięcie, stany lękowe lub stres. Zaobserwowano złagodzenie stanów otępiennych lub mgły mózgowej spowodowanej m.in. przebytym zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Suplementy diety zawierające omawianą substancję są dedykowane osobom zmagającym się z bezsennością i okresowymi spadkami energii, seniorom narażonym na choroby neurodegeneracyjne, uczniom i studentom. Przeprowadzone badania wykazały, że stosowana w dawce od 100 do 300 mg na dobę jest dobrze tolerowana, nie wywołuje działań niepożądanych. Przekroczenie dawek może wywołać dreszcze i biegunkę. Zaleca się, aby preparaty na bazie UMP zażywać między posiłkami, popijając dużą ilością wody. Ze względu na brak badań nie zaleca się stosowania u kobiet ciężarnych i matek karmiących.

W jakich przypadkach warto zastosować preparaty z urydyną?

Schorzenia w których stosowanie urydyny może być uzasadnione to między innymi neuropatie obwodowe jak zespół cieśni nadgarstka czy stępu czy też stwardnienie rozsiane. W ich przebiegu dochodzi do uszkodzenia osłonek mielinowych komórek nerwowych, co powoduje silne bóle neuropatyczne. Urydyna bierze udział w syntezie fosfatydylocholiny (składnik mieliny). Stosowanie UMP zmniejsza dolegliwości bólowe, pozwala na obniżenie dawek leków przeciwzapalnych i sterydowych. Ponieważ synteza fosfatydylocholiny przy udziale urydyny warunkuje powstawanie nowych połączeń nerwowych, podanie produktu rekomendowane jest też w leczeniu zaburzeń pamięci.

Obiecująco wyglądają wyniki badań przeprowadzonych na szczurach, gdzie suplementacja UMP wpłynęła pośrednio na przyspieszenie procesu zapamiętywania. Wnioski z tych badań wydają się być obiecujące w kontekście profilaktyki i leczenia chorób, w których jednym z objawów jest zapominanie, jak choćby choroba Alzheimera. Przytoczone badania wykazały również, że stosowanie UMP prowadzi do zwiększenia liczby fal mózgowych o niskiej częstotliwości, które są notowane w fazie głębokiego snu. Stąd nadzieje na wykorzystanie preparatu w leczeniu bezsenności. W przypadku zaburzeń depresyjnych i afektywnych dwubiegunowych podanie urydyny czy pochodnych prowadzi do regulacji poziomu acetylocholiny i dopaminy (neuroprzekaźniki) i tym samym do zmniejszenia objawów chorobowych.

Czy warto stosować preparaty wieloskładnikowe?

Wiele suplementów diety z UMP ma składy kompleksowe. W leczeniu neuropatii rekomendowane jest połączenie z witaminami B1, B6, B12 i kwasem foliowym. W przypadku zaburzeń snu łączy się urydynę z ashwagandhą czy wąkrotką azjatycką, a z kofeiną, fosfatydyloseryną, kwasem dokozaheksaenowym (DHA) i choliną w preparatach poprawiających pamięć i koncentrację.

Początek drogi

Z pewnością jeszcze wielu pozytywnych mechanizmów działania urydyny nie odkryto. Wydaje się uzasadnione wykorzystanie w jednostkach chorobowych, gdzie jej zastosowanie pozwala na zmniejszenie dawek leków silnie działających, minimalizując w ten sposób ich działania uboczne. Rekomendowane jest zastosowanie profilaktyczne w przypadku osób narażonych genetycznie bądź środowiskowo na choroby neurodegeneracyjne. Profilaktyka pozwoli na zmniejszenie objawów bądź odsunięcie w czasie ich wystąpienie.

Autor: mgr farm. Małgorzata Zięba

1. Janiec W. Kompendium Farmakologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2012.
2. Pizzorno G, et al. Homeostatic control of uridine and the role of uridine phosphorylase: a biological and clinical update. Biochim Biophys Acta., 2002, 1587
3. Wurtman R J. Synapse formation and cognitive brain development: effect of docosahexaenoic acid and other dietary constituents. Metabolism 2008, 57(2)
4. Negrao L, Nunes P. Uridine monophosphate, folic acid and vitamin B12 in patients with symptomatic peripheral entrapment neuropathies. Pain Manag. 2016
5. Carlezon W, Mague S, Parow A, Stoll A, Cohen B, Renshaw P. Antidepressant-like effects of uridine and omega-3 fatty acids are potentiated by combined treatment in rats. Biological Psychiatry 2005
6. Rola wybranych substancji w funkcjonowaniu ośrodkowego układu nerwowego - mgr Katarzyna Szczechowiak VITAVIS Psychologia i dietetyka kliniczna, Wrocław , NZOZ Wrocławskie Centrum Alzheimerowskie. Neurologia po dyplomie.