Przebieg, wskazania i postępowanie po zabiegu

Na czym polega zabieg?

Zabiegi witreo-retinalne (witrektomie) są grupą procedur medycznych polegających na usunięciu całości albo fragmentu ciała szklistego z gałki ocznej. Ciało szkliste jest galaretowatą substancją, składającą się niemal w 99% z wody i umożliwiającą skupienie światła na siatkówce. Niekiedy zdarza się, że ciało szkliste przestaje być przezierne i światło nie może swobodnie przedostać się do siatkówki. Właśnie w takich momentach, gdy ostrość wzroku jest skrajnie obniżona albo wręcz mamy do czynienia z niedowidzeniem, lekarze podejmują decyzję o wykonaniu witrektomii.

Zabieg ten polega na wykonaniu nacięcia w twardówce i wprowadzeniu do gałki ocznej specjalnych narzędzi. W trakcie zabiegu lekarz usuwa fragment albo całość ciała szklistego, a następnie wypełnia pustą przestrzeń substancją mającą na celu zapewnienie odpowiedniego napięcia w gałce i przyciśnięcie siatkówki do tylnej ściany oka.  

Wskazania do witrektomii

Do niedawna zabieg witrektomii kojarzony był jako tzw. „ostatnia deska ratunku”. Niekiedy wręcz wykonywany był w sytuacjach beznadziejnych, gdy lekarze nie dawali dużej szansy na odzyskanie przez pacjenta ostrości wzroku. Obecnie, dzięki nowoczesnym metodom i sprzętom medycznym witrektomia odznacza się bardzo dużą skutecznością i jest wykonywana coraz częściej. Do głównych wskazań do zabiegu należą:

• wylewy krwi do wnętrza oka z powstaniem krwiaków;
• choroby siatkówki, takie jak odwarstwienie siatkówki, krwotoki podsiatkówkowe czy niedrożności naczyń siatkówkowych;
• powikłania po innych chorobach gałki ocznej zaburzających przezierność ciała szklistego (np. powstawanie gęstych mętów w wyniku stanów zapalnych).

Zalecenia po zabiegu

Obecnie powikłania po witrektomii występują coraz rzadziej. Ich występowanie, a jednocześnie skuteczność zabiegu zależy jednak przede wszystkim od przestrzegania zaleceń lekarskich. W zależności od substancji jaką lekarze wypełnili gałkę oczną w trakcie zabiegu (powietrze lub specjalny olej), należy pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Przez okres kilku tygodni należy zachować jak największą higienę gałki ocznej. Najlepiej w ogóle jej nie dotykać oraz unikać kontaktu oka z wodą. Wiąże się to z potrzebą np. dużej ostrożności w czasie kąpieli. Jeżeli lekarze w trakcie zabiegu wykorzystali specjalną mieszaninę powietrza, pacjent zostanie poinformowany o konieczności utrzymywania w ciągu dnia pozycji pochylonej oraz spania na brzuchu przez ok. 6 – 8 tygodni. W tym czasie również bezwzględnie przeciwwskazane są podróże samolotem. Mogą one doprowadzić do rozprężenia gazu w gałce ocznej i jej uszkodzenia.

Krzysztof Pawlak