Na początku warto przypomnieć, że nie ma jednego, właściwego wszystkim dzieciom momentu na pojawianie się mleczaków. Niektóre z niemowląt rodzą się już z zębami, podczas gdy u innych ząbkowanie rozpoczyna się dopiero po ukończeniu 1. roku życia. Podajemy jednak przybliżony kalendarz ząbkowania:

•    4–7 miesiąc życia: dolne siekacze
•    8–12 miesiąc życia: górne siekacze
•    9–13 miesiąc życia: dolne zęby trzonowe
•    13–19 miesiąc życia: górne zęby trzonowe
•    16–23 miesiąc życia: dolne kły
•    23–31 miesiąc życia: górne kły

Oznaki ząbkowania

Trudno je przeoczyć. Gdy wyżynają się mleczaki, co jest bolesnym procesem, dziecko może być niespokojne i marudne, zdarza się nawet, że niemowlę wymiotuje. Jakie inne oznaki mogą świadczyć o tym, że na horyzoncie pojawia się pierwszy (lub kolejny) ząbek? 
•    ślinienie się
•    gryzienie przedmiotów
•    niepokój i podenerwowanie
•    brak apetytu
•    trudności ze snem
•    biegunka lub zaparcia
•    wysypka na skórze wokół ust
•    obrzęk dziąseł

Jak łagodzić ból związany z ząbkowaniem?
Przebijające się przez dziąsła zęby wywołują u dziecka ból i dyskomfort, a rodzice wypróbowują rozmaite sposoby na ich łagodzenie. Co można zrobić, by skutecznie przynieść ulgę ząbkującemu niemowlęciu? 

1.    

1. Zimne zabawki do gryzienia mogą uśmierzyć ból dziąseł i złagodzić ich obrzęk. Przed podaniem gryzaka dziecku upewnij się, że zabawka jest odpowiednio schłodzona, ale nie zamarznięta. W roli gryzaka mogą wystąpić też schłodzone twarde warzywa, np. słupki marchewki czy cząstki jabłka.
2. Mały, czysty ręcznik lub pieluchę tetrową zapakuj do foliowego woreczka, a potem włóż na kilka minut do zamrażarki. Po wyjęciu przetrzyj dziąsła dziecka chłodną tkaniną.
3.  Delikatnie masuj dziąsła dziecka palcem lub miękką szczoteczką do zębów – pomoże to złagodzić dyskomfort.

Preparaty na ząbkowanie

Na rynku dostępne są rozmaite preparaty na ząbkowanie. Popularnością cieszą się żele miejscowo znieczulające z lidokainą. Są one dostępne bez recepty, w aptekach lub sklepach z artykułami dla dzieci. Mogą być skuteczne w złagodzeniu bólu dziąseł dziecka, jednak ich stosowanie powinno być zgodne z zaleceniami producenta i tylko w przypadku, gdy nie ma innych sposobów na złagodzenie bólu.

Naturalnym rozwiązaniem są płukanki z wywarów ziołowych, które działają ściągająco, odkażając i przeciwzapalnie. Przy ząbkowaniu dobrze sprawdzają się wywary z rumianku, szałwii, dziurawca lub mięta. Jeśli dziecko jest na tyle małe, że nie umie samodzielnie wypłukać ust, można stosować okłady z gazy namoczonej w naparze.
W przypadku bardzo silnego bólu można podać dziecku lek przeciwbólowy, zgodnie ze wskazówkami pediatry. Trzeba pamiętać o przestrzeganiu zalecanej dawki (jednorazowej i dobowej). 

Higiena jamy ustnej 
To bardzo ważny aspekt u niemowląt i małych dzieci, nawet jeśli nie mają jeszcze zębów lub dopiero zaczynają ząbkowanie. Zalecane jest przemywanie dziąseł dziecka po każdym posiłku za pomocą miękkiej ściereczki lub gazika zwilżonego wodą – pomoże to usunąć resztki pokarmów i zapobiegnie namnażaniu się bakterii. Gdy pojawią się już pierwsze zęby, należy je czyścić dwa razy dziennie miękką szczoteczką do zębów i pastą dostosowaną do wieku dziecka. W przypadku jakichkolwiek problemów z zębami dziecka skonsultować się z lekarzem stomatologiem lub pediatrą. Wczesne wykrycie i leczenie chorób jamy ustnej u dzieci jest kluczowe dla utrzymania zdrowych zębów w przyszłości. 

Autor:  Agnieszka Szmuc