Zapalenie układu moczowego

Zima w naszej szerokości geograficznej to niższe, czasami ujemne temperatury, plucha i chłodny wiatr. Inaczej ubieramy się w tym czasie, inaczej odżywiamy, prowadzimy bardziej siedzący tryb życia. W tym okresie wielowarstwowe ubrania nie sprzyjają swobodnej cyrkulacji powietrza i układ moczowo- płciowy jest zdecydowanie bardziej narażony na infekcje.

Blisko połowa kobiet przynajmniej raz w życiu chorowała na zapalenie układu moczowego (ZUM). Niewielka odległość ujścia zewnętrznego cewki moczowej od odbytu sprzyja migracji bakterii z jelita grubego do pęcherza moczowego. Zakażenie bakteryjne spowodowane bakterią Escherichia coli odpowiada za 75-90 proc. przypadków niepowikłanego zapalenia pęcherza moczowego u młodych kobiet, a w ponad połowie u kobiet starszych. Mężczyźni też chorują, ale statystycznie dużo rzadziej i zazwyczaj jest to uzależnione od spadku odporności i schorzeń współistniejących m.in. – cukrzycy i przerostu gruczołu krokowego.

Jakich podstawowych zasad postępowania należy przestrzegać, aby uniknąć problemów?

• Ubiór

Aby nie dopuścić do infekcji i stanów zapalnych w obrębie dróg moczowych i narządów rodnych, bezwzględnie trzeba przestrzegać podstawowych zasad higieny. Podstawa to codzienna zmiana bielizny, mycie newralgicznych okolic łagodnymi środkami dedykowanymi higienie intymnej. Bielizna powinna być z naturalnych materiałów jak bawełna czy len. Optymalny sposób ubierania, to preferowany przez nasze babcie styl na cebulkę, adekwatnie do aury. Sprawdzi się też odzież i bielizna termoaktywna, chroniąca dolne części ciała. Należy unikać odzieży, w której może dojść do wyziębienia – zbyt krótkich kurtek i spodni typu niskie biodrówki.

Osoby aktywne fizycznie powinny pamiętać, by po skończonych ćwiczeniach/pracy, w miarę szybko zmienić spoconą, mokrą odzież. Przemarznięcie, przemoczenie otwiera bowiem drogę sezonowym infekcjom. Te z kolei często wymagają antybiotykoterapii, która może mieć negatywny wpływ na fizjologiczną florę bakteryjną i wywołać grzybicę.

• Dieta

Zimą jest mniejsza dostępność świeżych, sezonowych warzyw i owoców. Spożywamy więcej węglowodanów prostych i tyjemy. Zbyt dużo cukrów to również podniesione ryzyko wystąpienia grzybicy pochwy. Szczególnie powinni uważać diabetycy. Należy bezwzględnie włączyć w dietę kiszonki. Wszelkiego rodzaju i w każdej ilości. To nie tylko kiszona kapusta czy ogórki. Zakisić można wszystko. Buraki, brokuły, kalafiory, czosnek. Takie przetwory stanowią naturalną bombę witaminową, bogatą w naturalne probiotyki. Przywracają prawidłową florę makroorganizmu, podnoszą odporność. Wskazane są wszystkie produkty dostarczające naturalnej witaminy C, jak ziemniaki, cytrusy, kiwi, papryka czy żurawina. Sok z żurawiny i surowa żurawina od stuleci stosowane były w przypadku zapalenia pęcherza. Owoce żurawiny są bogate w proantocyjanidyny, zapobiegające przyczepianiu się bakterii (np. coli) do wyściółki pęcherza. Większe dawki witaminy C zwiększają też kwasowość moczu. Takie środowisko spowalnia namnażanie bakterii kolonizujących drogi moczowe.

Warto spożywać odpowiednie ilości wody – niezależnie od pory roku. Woda przepłukuje drogi moczowe i usuwa z nich patogeny. Zdrowa osoba potrzebuje około 1,5 l wody na dobę. W przypadku zauważenia pierwszych objawów infekcji należy tę ilość zwiększyć nawet do 3 l na dobę. Pamiętajmy, że zimą napoje powinny mieć temperaturę pokojową lub nieco od niej wyższą.

• Styl życia

Warto zadbać zimą o regularny ruch i odpowiednią ilość snu, które pozytywnie wpływają na układ immunologiczny. Należy pamiętać o regularnym opróżnianiu pęcherza. Regularne oddawanie moczu pomaga wypłukiwać bakterie z dróg moczowych, zmniejszając w ten sposób ryzyko infekcji.
Jedną z przyczyn sprzyjającą zachorowaniom jest nagła różnica temperatur, np. zmiana ciepłoty po wyjściu z auta z podgrzewanymi fotelami jest zagrożeniem dla nerek i układu moczowego.

Gdy na zewnątrz jest chłód i plucha, spędzamy mniej czasu na świeżym powietrzu, mniej się ruszamy. Takie zachowania wpływają negatywnie na odporność. Z drugiej strony, coraz więcej osób wybiera na zimowe ferie ciepłe, egzotyczne kraje. Zmiana klimatu, kontakt z obcą florą bakteryjną to nie tylko narażenie na zatrucia pokarmowe, ale również zapalenia układu moczowo-płciowego. W czasie egotycznych podróży należy unikać wszelkich ryzykownych zachowań, również tych związanych z życiem seksualnym.

Źródła:

• Zapalenie pęcherza i inne zakażenia układu moczowego - objawy, przyczyny, leki i leczenie, dr n.med. Robert Drabczyk. Medycyna praktyczna
• Infekcje dróg moczowych i ich profilaktyka - dr n. med. Andrzej Kupilas, FEBU Klinika Urologii w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach kierownik kliniki: prof. dr hab. n. med. Andrzej Paradysz dr n. med. Roman Sosnowski, FEBU Centrum Onkologii, Instytut im. Marii Skłodowskiej-Curie Klinika Nowotworów Układu Moczowego w Warszawie kierownik kliniki: prof. dr hab. n. med. Tomasz Demkow . Przegląd Urologiczny.

Autor: mgr farm. Małgorzata Zięba