Jak mądrze chwalić dziecko?

Dlaczego trzeba chwalić mądrze?

Niekończące się mówienie o dobrych cechach dziecka wcale nie wpływa na to, że rośnie ono w przekonaniu: „jestem wyjątkowy/a”, „znam swoją wartość”. Wręcz przeciwnie – wyzwala bierność i nie uczy radzenia sobie z niepowodzeniami. Jak zatem dobrze chwalić dziecko? I dlaczego to takie ważne?

Bądźmy otwarci i obecni

Chwalmy dziecko za to, co już osiągnęło, bo to pobudza je do samodzielności i osiągania własnych celów. Jeśli trudno znaleźć zachowanie, które zadowala w pełni, doceniajmy pojedyncze działania. I tak np. kiedy ma kłopoty z odrabianiem lekcji w weekendy, podkreślajmy, że w tygodniu samo pamięta o pracach domowych.

Uwaga: Ostrożnie z chwaleniem za podejmowanie prób (np. „Super, że chciałeś to zrobić!”), bo dajemy wtedy do zrozumienia, że nie liczy się cel i konsekwencja.

Jak chwalić dziecko? Konkretnie!

Zamiast mówić: „Super”, „Świetnie” – dziecko nie wie wtedy co się nam podoba, lepiej mówić: „Super! Wrzuciłeś zabawki do koszyka. Bardzo mnie to cieszy”. Nazwijmy zachowanie, które chcemy, żeby się powtórzyło.

Uwaga: Nie czekajmy z pochwałami, dzięki temu dane zachowanie szybciej się utrwali.

Nie przesadzajmy! Każde dziecko ma mocne i słabe strony

Dlaczego to takie ważne? Bo jeśli powiemy mu, że jest w czymś mistrzem, to jest ryzyko, że może spocząć na laurach. Podkreślmy raczej, że robi to już lepiej, szybciej, dokładniej niż jeszcze kilka dni temu. To go zachęci do dalszego wysiłku.

Uwaga: Nadmierne chwalenie może też wyzwolić lęk i chęć unikania wyzwań, szczególnie jeśli dziecko ma niską samooceną. Uzna, że aby sprostać oczekiwaniom, zawsze musi dać z siebie wszystko.

Nagroda i kara w wychowaniu dziecka

Kiedy pochwalić się nie da, nie skupiajmy się na tym, co idzie nie tak. To nie pomaga w znalezieniu motywacji. Warto wspólnie się zastanowić, co można zrobić inaczej.

Uwaga: Porównywanie z innymi, wprowadzanie zakazów lub karcenie przy obcych przyniesie odwrotny skutek. Dodatkowo zawstydzi dziecko. 

Dorota Kalinowska