Charakterystyka zespołu jelita przesiąkliwego

Co to jest zespół jelita przesiąkliwego?

Jelito to część układu pokarmowego w organizmie człowieka. W jego świetle dochodzi do pasażu treści pokarmowej i pobierania składników odżywczych, które są niezbędne do życia. Dzięki barierze jelitowej (na którą składa się mikroflora bakteryjna jelit, śluz i jedna warstwa komórek nabłonka) nie dochodzi do przenikania do krwioobiegu szkodliwych substancji i drobnoustrojów. Niestety, czasem bariera ta ulega uszkodzeniu, co warunkuje występowanie zespołu jelita przesiąkliwego.

Jakie są przyczyny występowania zespołu nieszczelnego jelita?

Przyczynami występowania tego zespołu jest przede wszystkim silny, długotrwały stres psychiczny i fizyczny. Choroba może występować po zakażeniu bakteryjnym, wirusowym, grzybiczym, pasożytniczym, a także po długotrwałej antybiotykoterapii.

Ważną rolę odgrywa również dieta, jaką stosujemy: jedzenie dużych posiłków wraz z nadmiernym przyjmowaniem płynów mogą indukować to schorzenie. Alkohol, kofeina, zbyt częste stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych mogą powodować nasilenie objawów nieszczelnego jelita.

Chore jelita – objawy nieszczelnego jelita

Przez uszkodzoną barierę jelitową przedostają się drobnoustroje i substancje drażniące, które wywołują przewlekły stan zapalny. Objawy ze strony przewodu pokarmowego to biegunka, wzdęcia, nudności, zgaga oraz uczucie dyskomfortu w jamie brzusznej. Pozostałymi niecharakterystycznymi objawami są: nadmierna męczliwość, bóle mięśni i stawów, gorączka, pojawienie się wysypki, duszność oraz zaburzenia koncentracji i pamięci.

Ze względu na obecny w schorzeniu przewlekły stan zapalny może dochodzić do zaburzeń wchłaniania witamin, co powoduje ich niedobór.

Diagnoza jelita przesiąkliwego

Najbardziej popularnym testem, który ocenia szczelność bariery jelitowej, jest test buraczany. Polega on na wypiciu świeżego soku z czerwonych buraków. Po kilku godzinach należy obserwować kolor wydalanego moczu. Pojawienie się czerwonego zabarwienia moczu może świadczyć o wzroście przesiąkliwości bariery jelitowej oraz wychwycie barwnika z krwioobiegu przez nerki, które nie występuje u osób zdrowych. Należy podkreślić, że test ten nie ma żadnej wartości diagnostycznej.

Test laktuloza – mannitol jest nieinwazyjny i całkowicie bezpieczny. Polega on na wypiciu mieszanki mannitolu i laktulozy. Po 6 godzinach od przyjęcia płynów ocenia się stężenie substancji w wydalanym moczu. Wynik poprawny to wysokie stężenie mannitolu i niskie stężenie laktulozy, co wynika z właściwości tych substancji i prawidłowej funkcji jelita. Wysoki poziom laktulozy może świadczyć o zwiększonej przepuszczalności bariery jelitowej.

Czytaj więcej w temacie: Zespół jelita drażliwego - jedna z najczęstszych przyczyn bólu brzucha

Innymi dostępnymi badaniami są pomiary poziomu zonuliny i alfa1 – antytrypsyny w kale oraz ocena mikroflory jelitowej. Należy pamiętać, że podwyższony poziom zonuliny występuje także u pacjentów z cukrzycą typu I, celiakią, reumatoidalnym zapaleniem stawów oraz innymi chorobami autoimmunizacyjnymi.

Zalecenia dietetyczne

Obecnie nie ma leku na zespół jelita przesiąkliwego. Zaleca się spożywanie probiotyków, czyli wyselekcjonowanych kultur bakterii, które pomagają przywrócić prawidłowy skład mikroflory jelitowej. Bardzo ważną rolę w łagodzeniu objawów odgrywa dieta. Poleca się stosowanie diety eliminacyjnej – rezygnację z nadmiaru cukru, wysoko przetworzonej żywności, alkoholu i kofeiny. Ulgę może przynieść regularne spożywanie owoców, warzyw, ryb oraz chudego mięsa.

Tomasz Waszak