Jakie właściwości ma czosnek?

Skład chemiczny i właściwości czosnku

Pod względem składu chemicznego świeży czosnek składa się w głównej mierze z wody (ok. 60%), węglowodanów (32%) oraz białek w ilości 6,5%. Ponadto stanowi źródło witamin (głównie witaminy C, w ilości 31 mg na 100 g produktu oraz witamin z grupy B). Czosnek bogaty jest także w składniki mineralne, tj. potas (400 mg/100 g), fosfor (153 mg/100 g), selen, magnez (25 mg/100 g) czy też żelazo (1,7 mg/100 g). Związki wpływające na wysoki potencjał przeciwutleniający czosnku to flawonoidy, kwasy fenolowe oraz organiczne związki siarki, do których należy allicyna – nadająca specyficzny ostry zapach i smak, lecz równocześnie decydująca o większości prozdrowotnych właściwości czosnku. Allicyna posiada szerokie spektrum działania przeciwgrzybiczego i antybakteryjnego. Dodatkowo odpowiedzialna jest za właściwości przeciwzakrzepowe i przeciwmiażdżycowe. Ponadto wykazuje też właściwości wzmacniające i stymulujące układ odpornościowy do walki z chorobą, dzięki czemu czosnek określany jest mianem naturalnego antybiotyku, którego nie może zabraknąć na naszym stole podczas sezonowych infekcji, tj. przeziębienie, grypa czy też katar.

Alternatywy dla czosnku pospolitego

• Czosnek niedźwiedzi

Czosnek niedźwiedzi (Allum ursinum) to roślina, która w swoim wyglądzie nie przypomina czosnku pospolitego. Zamiast ząbków posiada zielone liście, które dzięki obecności związków siarki wykazują właściwości lecznicze. Czosnek niedźwiedzi działa antybakteryjnie, przeciwwirusowo, obniża cholesterol, wspomaga pracę układu krążenia, zmniejsza ryzyko zakrzepów i wyrównuje ciśnienie krwi. Zbierany jest od marca do czerwca i wówczas stanowi smaczny, zdrowy dodatek do wiosennych zup i sałatek.

• Czosnek w tabletkach

Tabletki i kapsułki zawierające czosnek stanowią alternatywę dla osób, które nie lubią charakterystycznego zapachu czosnku. Podczas zakupu należy zwracać uwagę, aby były to preparaty standaryzowane, o wysokiej zawartości składników czynnych. Oprócz tabletek na rynku obecne są także preparaty czosnkowe w postaci olejków i syropów. Aktualnie nie określono dziennej dawki czosnku do spożycia, lecz według Tallemana osoba dorosła w ciągu dnia powinna przyjmować ok. 4 g czosnku w postaci świeżej lub od 2 do 3 dawek (po 300 mg) czosnku spreparowanego w postaci tabletek.

Czosnek w ciąży

Czosnek w okresie ciąży powinien być spożywany w umiarkowanych ilościach. Wówczas nie zagraża bezpieczeństwu przyszłej mamy i dziecka. Warto ograniczyć go jedynie w trzecim trymestrze ciąży, ze względu na właściwości rozrzedzające krew, które zwiększają ryzyko krwawienia i przedwczesnego porodu. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zawsze skonsultować się z lekarzem.

Małgorzata Cyran, technolog żywności i żywienia człowieka