Jak rozpoznać objawy syndromu wypalenia zawodowego?

Syndrom wypalenia zawodowego

Kwestie związane z syndromem wypalenia zawodowego zwróciły uwagę psychologów i socjologów, którzy wykryli zespół zachowań pojawiający się u części pracowników. Dawniej ustalono, że choroba dotyka najczęściej tych grup zawodowych, w których istotnym elementem jest kontakt z ludźmi. Dzisiaj wiadomo już, że syndrom wypalenia zawodowego może dotknąć każdego, ponieważ decydujące są czynniki występujące w miejscu pracy. Zmieniła się też wiedza na temat wieku, w którym choroba może się pojawić. Wcześniej mówiono o tym, że najłatwiej na nią zapaść po 40. roku życia. Później granicę tę przesunięto i mówiono o chorych trzydziestolatkach. Dzisiaj wiadomo, że wypalenie zawodowe w młodym wieku to nic dziwnego – chorują już dwudziestokilkulatkowie.

Czytaj: Metoda Tre - ćwiczenia uwalniające od stresu

Trzy poziomy wypalenia zawodowego

Czym dokładnie jest „syndrom BurnOut”? Najogólniej mówiąc, jest to stan organizmu wyczerpanego długotrwałą walką ze stresem. Psycholodzy mówią o wypaleniu zawodowym objawiającym się na trzech poziomach. W makroskali jest to efekt stresu, z którym trudno sobie poradzić. Z upływem czasu braknie sił na dalszą walkę, a chory staje się zobojętniały i poddaje się. To pierwszy rodzaj wypalenia. Kolejny można zaobserwować na poziomie relacji osoby z otoczeniem, gdzie wypalenie jest efektem braku dopasowania do społeczności w pracy. Proces wypalenia zaczyna się, kiedy patrząc na kolegów, dochodzi się do wniosku, że na ich tle wypada się blado. Ostatni poziom ma związek z różnicą między własnymi oczekiwaniami wobec życia i kariery zawodowej a aktualną sytuacją – pojawia się apatia, zniechęcenie, złość. Emocje te towarzyszą każdemu rodzajowi tej choroby, dlatego tak ważne jest zapobieganie wypaleniu zawodowemu.

Zapobieganie wypaleniu zawodowemu

Profilaktyka w wypadku syndromu wypalenia zawodowego jest utrudniona z uwagi na bardzo indywidualne uwarunkowania dotyczące reakcji na stres. Ważne jest posiadanie umiejętności wyciszenia się, wsłuchania się w siebie i ewentualne rozpoznanie pierwszych objawów choroby. Warto pamiętać o odpowiedniej ilości snu i nadawaniu priorytetów zadaniom. Pomocna jest też aktywność fizyczna, ponieważ wywołuje endorfiny. W drugim etapie wypalenia zawodowego pojawia się dystans i rozluźnienie więzi emocjonalnej ze współpracownikami, a także cynizm w stosunku do obowiązków zawodowych. To najczęściej wtedy chorzy zauważają, że dzieje się coś niedobrego, a skutki wypalenia zawodowego potrafią być bardzo dotkliwe, włącznie z negatywną oceną własnych kompetencji zawodowych, obniżonym poczuciem dokonań, złą oceną własnej pracy i brakiem kontroli nad życiem zawodowym.

Czytaj: 7 technik relaksacyjnych, które pozwolą Ci odpocząć

Leczenie wypalenia zawodowego

Leczenie syndromu wypalenia zawodowego opiera się na konsultacjach z psychologiem lub psychoterapeutą. Warto też porozmawiać z przełożonym, ponieważ symptomy choroby mogą negatywnie wpłynąć na ocenę pracy lub przyczynić się do zwolnienia. Pomóc sobie może sam chory, zmieniając swoje przyzwyczajenia – rozsądna liczba godzin pracy, przerwy w ciągu dnia, korzystanie z urlopu i otaczanie się zielenią będą bardzo pomocne.

Karolina Lepczak