Przyczyny, objawy i leczenie zapalenia uchyłków jelita grubego

Objawy kliniczne obecności uchyłków i ich zapalenia

Uchyłki jelita grubego to problem nawet co 3. osoby po 60 r.ż. Najczęściej lokalizują się w esicy, czyli końcowym odcinku jelita grubego. Należy jednak pamiętać, że nigdy nie znajdują w samej odbytnicy.

W większości tworzenie uchyłków przebiega zupełnie bezobjawowo i chory nie jest świadomy ich istnienia. Dowiaduje się o nich, np. podczas przesiewowego badania kolonoskopowego. U niektórych pojawiają się objawy, takie jak ból w lewej, dolnej części brzucha, wzdęcia, zaparcia naprzemienne z biegunkami.

Czytaj: Kolonoskopia - niekomfortowe badanie, które może uratować życie

W przypadku zapalenia uchyłków jelita pacjent ma z reguły co najmniej kilka uchyłków. Stan zapalny rozpoczyna się w jednym z nich i stopniowo poszerza swój zakres na kolejne uchyłki. Chory ma bardzo silne dolegliwości bólowe, gorączkę. W badaniach laboratoryjnych stwierdza się podwyższony poziom krwinek białych. Palpacyjnie lekarz stwierdza objawy tzw. „ostrego brzucha”, wskazujące na zapalenie otrzewnej. Brzuch bardzo boli podczas jego uciskania w trakcie badania, a stan zapalny wokół uchyłka może przyjąć formę twardego guza, który jest wyczuwalny przez lekarza. Ze względu na silnie dolegliwości bólowe brzuch pacjenta jest napięty, co nazywa się fachowo obroną mięśniową.

Czy zapalenie uchyłków jest groźne? Niestety tak, bo może prowadzić do przerwania ściany uchyłka i powstania perforacji w ścianie jelita z wyciekiem zawartości do jamy otrzewnej.

Diagnostyka uchyłków i ich zapalenia

W przypadku podejrzenia samych uchyłków jelita, badaniem diagnostycznym z wyboru są wlew kontrastowy doodbytniczy lub kolonoskopia. Badań tych natomiast nie wolno wykonywać w przypadku podejrzenia lub rozpoznania stanu zapalnego uchyłków jelita, czyli diverticulitis. Wówczas zleca się badanie tomograficzne jamy brzusznej i miednicy mniejszej, w którym stwierdza się pogrubienie ścian jelita, nacieki zapalne w okolicznej tkance tłuszczowej, a czasem ropień. Zbiorniki ropy można także uwidocznić za pomocą badania USG.

Metody leczenia uchyłków jelit i stanów zapalnych

Uchyłkowatość jelit w sytuacjach, gdy nie doszło do rozwoju powikłań (np. zapalenia), leczy się w warunkach domowych. Podstawą jest zmiana nawyków dietetycznych i zwiększenie spożycia błonnika pokarmowego. Ma to na celu zapobieganie zaparciom, które prowadzą do powstawania lub powiększania uchyłków.

Czytaj: Gdzie szukać błonnika?

W przypadkach słabo nasilonych objawów zapalenia uchyłków jelita zalecane jest pozostawanie w łóżku, ścisła dieta, odpowiednie nawadnianie pacjenta i stosowanie antybiotykoterapii doustnie i/lub dożylnie przez około 7 do 10 dni. Do szpitala przyjmuje się pacjentów w ciężkim stanie, z poważnymi chorobami towarzyszącymi i kobiety w ciąży. Jeśli u chorego doszło do perforacji jelita z wylaniem treści, wskazana jest natychmiastowa operacja.

Katarzyna Wiak