Czym jest czyrak i jakie choroby zwiększają ryzyko jego wystąpienia?

Czyrak – co to jest?

Czyrak jest to ropna zmiana zapalna. Powstaje ona w okolicy mieszka cebulki włosowej jako wynik infekcji bakteryjnej, w wyniku której okoliczne tkanki ulegają martwicy z wytworzeniem czopa martwiczego. Wykwit pierwotny przypomina na początku drobny guzek, sinoczerwony i bardzo bolesny. Po upływie kilkudziesięciu godzin na szczycie guzka pojawia się krosta przebita włosem. Pod powierzchnią wykwitu wtórnego (krosty) rozwija się martwica i trwa postępujący rozpad tkanek. Z każdą godziną zwiększa się bolesność, nasila się w szczególności w momencie dotykania zmiany.

Czy to na pewno czyrak?

Pacjenci często zadają pytanie „Czy to czyrak?”. Żeby rozpoznać tego typu zmianę, muszą zostać rozpoznane następujące objawy skórne:

• stwierdza się obecność stanu zapalnego dookoła mieszka włosowego,
• stwierdza się obecność martwicy i czopa martwiczego,
• wykwit związany jest z dużą miejscową bolesnością,
• choroba przebiega szybko ulega samoistnemu wyleczeniu w ciągu maksymalnie kilkunastu dni.

Jeżeli wszystkie z wymienionych kryteriów są spełnione, możemy być pewni, że zmiana na naszej skórze to czyrak.

Kiedy czyrak oznacza poważniejszą chorobę?

Sam czyrak często jest niegroźnym schorzeniem, które wiąże się jedynie z problemem estetycznym i bolesnością. Istnieją jednak stany kliniczne, w przypadku których wystąpienia powinniśmy zacząć się niepokoić i pilnie udać się do lekarza. Są to przede wszystkim czyrak gromadny i czyraczność. 

Mianem czyraczności określa się liczne czyraki w rozmaitym okresie rozwoju, których powstawaniu sprzyjają schorzenia polegające na zaburzeniu przemiany materii. I tak chorobami, których objawem mogą być czyraki są: cukrzyca, choroby nerek, niedobory immunologiczne, a także ogólne wyniszczenie. Dlatego też, jeżeli zauważymy na naszym ciele więcej niż jednego czyraka, albo ulegają one częstym nawrotom, powinniśmy natychmiast udać się do lekarza rodzinnego. Wdroży on powstępowanie diagnostyczne, które będzie miało na celu wykluczenie podstawowych jednostek chorobowych, mogących wywoływać czyraczność.

Czyrak gromadny (carbunculus) powstaje w wyniku skupiania się i zlewania czyraków. Występuje u osób wyniszczonych, niedożywionych oraz w towarzystwie innych ciężkich schorzeń ogólnych. Charakteryzuje się pojawianiem licznych czopów martwiczych we wspólnym ognisku zapalnym.

Leczenie czyraków

Leczenie pojedynczego czyraka polega na stosowaniu preparatów odkażających zawierających oktenidynę oraz kompresów ichtiolowych. Po wykształceniu się czopa martwiczego czyrak należy naciąć, celem ewakuacji martwej treści. Znacząco redukuje to dolegliwości bólowe oraz skraca czas trwania choroby. Wiele osób zastanawia się, czy można wycisnąć czyrak? Pod żadnym pozorem nie należy go samodzielnie nacinać lub wyciskać! Nieprofesjonalnie wykonane nacięcie lub co gorsza wyciśnięcie czyraka powoduje chaotyczne rozerwanie tkanek, co może doprowadzić do uogólnienia się infekcji (włącznie z sepsą) oraz powstania nieestetycznej blizny. Nacięcie czyraka powinien wykonać lekarz w warunkach aseptyki. Warto również zaznaczyć, że leczenie antybiotykami zarezerwowane jest jedynie do leczenia czyraczności lub czyraka gromadnego, gdzie dodatkowo wdraża się leczenie chorób zasadniczych (cukrzycy, wyniszczenia itp.).

Czytaj więcej w temacie: Sprawdzone sposoby na trądzik

Krzysztof Pawlak