Ból nóg w czasie snu – przyczyny, zapobieganie i leczenie

Ból nóg podczas snu – przyczyny naczyniowe

Nocne bóle nóg mogą być związane z rożnymi chorobami, a ich diagnozowanie zależy od wielu czynników, m.in. wieku pacjenta, czy objawy występują wyłącznie w nocy i czy pacjent nie choruje na inne choroby przewlekłe. I tak np. jedną z przyczyn bólu budzącego nas w nocy mogą być zmiany naczyniowe. Należą do nich m.in.

• zmiany miażdżycowe w obrębie naczyń tętniczych nóg - poza bólem, który może pojawiać się o każdej porze dnia i nocy, charakterystyczne będzie zblednięcie i oziębnięcie kończyny lub kończyn. Problemy miażdżycowe sugeruje też zaawansowany wiek pacjenta i inne choroby przewlekłe (cukrzyca, nadciśnienie). Leczenie zawsze odbywa się pod nadzorem angiologa lub chirurga naczyniowego. Często jedyną pomocą może okazać się operacja lub zabieg (np. stentowanie zwężonego naczynia).

• zakrzepica żył głębokich – jedna z najczęstszych przyczyn bólu nóg i łydek w nocy. Związana jest z niewydolnością pracy zastawek znajdujących się w obrębie naczyń żylnych. Na zakrzepicę częściej chorują kobiety (w szczególności te, który urodziły dzieci) oraz osoby w starszym wieku albo pracujące w pozycji stojącej. Poza silnym bólem, często występują obrzęki nóg. U chorych na zakrzepicę żył głębokich nierzadko też można stwierdzić obecność żylaków. W przypadkach, gdy istnieją jedynie czynniki ryzyka zakrzepicy żył głębokich, objawiające się m.in. obrzękiem nóg lub żylakami,  również może pojawić się ból nóg. W takiej sytuacji leczenie polega na podawaniu leków wzmacniających ścianę naczyń (np. diosmina, hesperydyna). W zaawansowanej zakrzepicy niezbędne jest leczenie szpitalne.

Jeżeli nie zmiany naczyniowe, to co?

Do innych przyczyn dręczących nas nocnych bólów nóg można zaliczyć zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Jest to poważny problem cywilizacyjny i nieodłączny element starzenia się organizmu. Z biegiem czasu struktura kostna kręgosłupa ulega zmianom. W jego obrębie pojawiają się stany zapalne, które deformują poszczególne kości i stawy, a to w rezultacie może doprowadzić do ucisku na korzenie nerwów odchodzących od rdzenia kręgowego. To właśnie ta choroba jest najczęstszą przyczyną spoczynkowego, nocnego bólu nóg oraz nocnych skurczy łydek u osób po 65. roku życia.

W przypadku osób młodszych, możliwe jest za to występowanie rwy kulszowej, czyli ucisku na korzenie nerwowe tworzące nerw kulszowy. Silny ból pojawia się nagle, promieniuje aż do stopy. Może występować zarówno w nocy (ból jest tak silny, że zawsze wybudza ze snu), jak i w dzień.

W przypadku wymienionych wyżej chorób leczenie opiera się przede wszystkim na stosowaniu leków z grupy NLPZ (niesteroidowe leki przeciwzapalne np. ibuprofen, diklofenak) oraz miorelaksantów (np. tolperyzon). Te ostatnie podaje się w celu rozluźnienia mięśni przykręgosłupowych i zmniejszenie nacisku na korzenie nerwów, a tym samym zniesienie dokuczliwego bólu nóg.

Za ból nóg podczas snu odpowiada też stres!

Silny, długotrwały stres to ogromne obciążenie dla naszego organizmu. Jednym z jego skutków mogą być zaburzenia elektrolitowe wynikające z dużego zapotrzebowania neuronów (komórek nerwowych) i miocytów (komórek mięśniowych) na magnez. To właśnie niedobory tego pierwiastka są często odpowiedzialne za silne napady skurczów łydek podczas snu.

Warto zaznaczyć, ze inną często przyczyną niedoborów magnezu jest spożywanie kawy w dużych ilościach (powyżej 3 filiżanek dziennie). Na szczęście na rynku dostępnych jest wiele preparatów zawierających magnez, które pomogą nam pozbyć się skurczów nóg w nocy.

Zadbaj o swoje nogi!

Co zatem robić, by zminimalizować szansę na wystąpienie bólu nóg w nocy? Przede wszystkim zadbajmy o nasze zdrowie całościowo. Bardzo ważna jest zrównoważona dieta z ograniczoną ilością kofeiny i aktywność fizyczna, szczególnie wtedy, gdy bóle nóg mają podłoże stresowe, ale  w ten sposób zmniejszymy też ryzyko chorób naczyniowych. W przypadku rwy kulszowej profilaktyka polega na zadbaniu o kondycję kręgosłupa. Należy wykonywać ćwiczenia wzmacniające mięśnie przykręgosłupowe i głębokie grzbietu. Walczmy również z otyłością, która jest także poważnym czynnikiem ryzyka cukrzycy! Jednym z powikłań tej groźnej choroby jest bowiem polineuropatia cukrzycowa - uszkodzenie włókien nerwowych, które również może być przyczyną nocnych bólów nóg i skurczów łydek.

Dobrym sposobem dbania o nogi jest też unoszenie ich powyżej poziomu serca na około 30 min. dziennie. Stosując się do tych kilku rad możemy sprawić, że problem bólu nóg w nocy nie będzie nas dotyczył.

Krzysztof Pawlak