Zespół pęcherza nadreaktywnego - objawy i leczenie

Zespół pęcherza nadreaktywnego - co to jest?

Za występowanie zespołu pęcherza nadreaktywnego odpowiada niekontrolowana, spontaniczna czynność mięśni gładkich pęcherza moczowego. W przeważającej ilości przypadków tego zaburzenia nie udaje się jednoznacznie określić czynnika odpowiedzialnego za jego pojawienie się. Wśród schorzeń, które mogą być związane z zespołem pęcherza nadreaktywnego, wymienia się jednostki neurologiczne (np. stwardnienie rozsiane, udar mózgu) czy cukrzycę.

Wystąpienie zespołu może być również powikłaniem niektórych zabiegów operacyjnych - tego rodzaju komplikacji możemy doświadczać np. po operacjach narządów miednicy mniejszej, jeżeli dojdzie podczas nich do uszkodzenia nerwów zaangażowanych w proces oddawania moczu.

Z czym możemy się borykać, czyli objawy zespołu pęcherza nadreaktywnego

Wśród objawów zespołu pęcherza nadreaktywnego wymienia się trzy problemy:

• zwiększenie częstości mikcji (o częstomoczu można mówić wtedy, gdy oddajemy mocz więcej niż 8 razy na dobę),
• występowanie nagłej, niekontrolowanej potrzeby oddania moczu (niezależnie od miejsca, w którym przebywamy czy aktywności, którą w danym momencie wykonujemy),
• związane z parciem na pęcherz epizody nietrzymania moczu.

Przebieg zespołu pęcherza nadreaktywnego może wyglądać różnie. U jednych z nas wystąpią wszystkie z wymienionych dolegliwości, u innych z kolei mogą się pojawiać dwie albo tylko jedna z nich.

Jakie są możliwości leczenia zespołu pęcherza nadreaktywnego?

Terapia pęcherza nadreaktywnego obejmuje zmianę pewnych nawyków, stosowanie preparatów farmakologicznych oraz – w najbardziej zaawansowanych przypadkach problemu – leczenie operacyjne.

Jeżeli borykamy się z pęcherzem nadreaktywnym, próby złagodzenia dolegliwości związanych z tą jednostką możemy podjąć... już w domu. W tym celu wykonywać możemy trening tzw. mięśni Kegla. Przydatność odnajduje również inna metoda, znana jako trening pęcherza. Należy podczas niego regularnie oddawać mocz (początkowo co 3-4 godziny), a następnie stopniowo, z każdym kolejnym tygodniem, powinno się zwiększać odstępy pomiędzy poszczególnymi mikcjami o np. o 30 minut. Trening ma również zwiększyć wytrzymałość mięśni zaangażowanych w kontrolę oddawania moczu.

Przy posiadaniu pęcherza nadreaktywnego dieta również ma znaczenie. Powinniśmy ograniczyć spożywanie wszystkich substancji, które mogą mieć działanie moczopędne. W tym celu unikajmy napojów zawierających kofeinę (choćby kawy czy coca-coli), alkoholu, napojów gazowanych oraz bogatych w środki słodzące.

W leczeniu pęcherza nadreaktywnego lekami znajdującymi zastosowanie są środki antycholinergiczne oraz spazmolityczne, których mechanizm działania bazuje na rozluźnianiu mięśni gładkich pęcherza. Inną opcją terapeutyczną są iniekcje toksyny botulinowej, które pozwalają uporać się z zespołem pęcherza nadreaktywnego na kilka miesięcy. Preparat wstrzykiwany jest w okolice nadaktywnych mięśni, co ma doprowadzić do ich porażenia.

Ze względu na to, że objawy zespołu pęcherza nadreaktywnego mogą pojawiać się w zasadzie w każdej sytuacji, jednostka ta może wywierać bardzo negatywny wpływ na jakość naszego życia. Wstyd, zażenowanie czy nawet problemy w pracy, związane z częstym odwiedzaniem toalety, to tylko przykłady problemów związanych z tym zaburzeniem. Zespół pęcherza nadreaktywnego można jednak leczyć, dlatego też – jeżeli odczuwamy w związku z zaburzeniem skrępowanie – powinniśmy takowe przełamać i porozmawiać z lekarzem.

Tomasz Nęcki