Jak zadbać o bezpieczeństwo małego dziecka podczas zabawy?

Zabawki dla niemowląt to nie tylko przedmioty służące rozrywce i zaciekawieniu maluszka, ale także narzędzia rozwoju, zdobywania wiedzy, stymulacji zmysłów. Bez względu na swój rodzaj każda zabawka dla niemowlaka powinna być przede wszystkim bezpieczna. Co zatem warto wiedzieć o bezpieczeństwie zabawek dla niemowląt? Czy wszystkie to zabawki atestowane? Jak mądrze je wybierać i na co zwracać uwagę przy zakupach?

Zabawkowe prawo

Na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego obowiązuje dyrektywa 2009/48/WE, nazywana powszechnie dyrektywą zabawkową. Zawiera ona wymagania bezpieczeństwa dla zabawek i mówi m.in. o tym, że każda wprowadzana na rynek lub oddawana do użytku zabawka musi spełniać postanowienia dyrektywy, by uzyskać znak CE. Znak ten nie jest jednoznaczny z certyfikatem bezpieczeństwa czy świadectwem jakości, mówi jednak o zgodności z wymogami Unii Europejskiej. W Polsce producent chcący sprzedawać zabawkę musi przestrzegać także Rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 października 2016 r. w sprawie wymagań dla zabawek.      

Bezpieczne zabawki dla małych dzieci

Przy zakupie zabawek dla maluszków warto zwrócić uwagę na oznakowania umieszczone na opakowaniu. Co powinno się tam znaleźć? Przede wszystkim następujące elementy:

• symbol CE – znak zgodności z wymogami Unii Europejskiej,

• nazwa i adres producenta lub importera,

• informacja o tym, dla jakiego wieku zabawka jest przeznaczona,

• informacja o przyczynach ograniczeń wiekowych, czyli np. o tym, że zabawka zawiera małe elementy.

Dodatkowo powinny znaleźć się także informacje o przeznaczeniu zabawki, sposobie konserwacji, a także powinna być do niej dołączona instrukcja obsługi w języku polskim. Dodatkową zaletą będą wszelkie atesty i certyfikaty, które nie są obowiązkowe, ale stanowią większą gwarancję, że mamy przed sobą bezpieczne zabawki dla małych dzieci.

Zabawki atestowane

W Polsce na zabawkach można znaleźć atesty Instytutu Matki i Dziecka, Centrum Zdrowia Dziecka czy Państwowego Zakładu Higieny. Zabawki importowane często sygnowane są atestami niezależnych laboratoriów i organizacji, np. certyfikat bezpieczeństwa i jakości TÜV Rheinland PROOF.

Zabawki ekologiczne, wyprodukowane w sposób szanujący środowisko naturalne, posiadają certyfikaty PEFC (potwierdza, że zabawka została wyprodukowana w sposób ekologiczny) i FSC (umieszcza się go na zabawkach drewnianych; informuje, że materiał wykorzystany do produkcji pochodzi z lasów gospodarczych). Warto też zwrócić uwagę na certyfikat Fair Trade, który poświadcza, że przy produkcji przedmiotu nie zostały wykorzystywane dzieci i przestrzegano praw poszanowania człowieka.

Sprawdź przed zakupem

Poza sprawdzeniem niezbędnych oznaczeń i certyfikatów przed zakupem zabawki warto dokładnie ją obejrzeć i zwrócić uwagę na szczegóły wykonania. Przedmioty przeznaczone dla najmłodszych dzieci nie mogą zawierać małych elementów – połknięcie zabawki czy zakrztuszenie się jej częścią to realne niebezpieczeństwa przy maluszkach, które wszystko biorą do buzi. Oprócz rozmiaru należy sprawdzić:

• czy zabawka nie posiada ostrych krawędzi lub wystających elementów, które mogą skaleczyć maluszka,

• czy nie jest zbyt ciężka i masywna,

• czy materiał, z którego została wykonana, nie wydziela drażniącego zapachu lub nie barwi,

• czy można łatwo wyprać lub wyczyścić dany przedmiot,

• czy zabawka nie jest uszkodzona, a ponadto czy wszystkie jej elementy są prawidłowo przymocowane.

Zabawki sensoryczne

Zabawki sensoryczne to takie, które oddziałują na zmysły dziecka i rozwijają je. Dla rozwoju maluszka niosą wiele korzyści: integrują zmysły wzroku, dotyku i słuchu; kształtują reakcje na bodźce, przyspieszają procesy poznawcze, stymulują rozwój emocjonalny i fizyczny. Po czym je rozpoznać? To zabawki, które:

• oddziałują na zmysł dotyku poprzez przeróżne faktury materiałów, wypukłości i wklęsłości,

• oddziałują na zmysł wzroku poprzez przykuwające uwagę, kontrastowe kolory (nie pastelowe),

• oddziałują na zmysł słuchu poprzez delikatne dźwięki, które nie drażnią wrażliwych uszu dziecka.

Co zatem zaliczymy do zabawek sensorycznych? Matę edukacyjną, grające książeczki z kolorowymi stronami i gumowymi aplikacjami, materiałowe książeczki z szeleszczącymi aplikacjami, klocki i puzzle dźwiękowe, piłeczki sensoryczne (z różnymi kolcami i wypustkami), rozmaite gniotki i przytulanki.

Jak zrobić zabawki dla niemowlaka?

Przy odrobinie chęci i wyobraźni można samodzielnie przygotować zabawkę dla dziecka! Dzięki temu będziemy mieć pełną świadomość, z jakich materiałów została ona stworzona, kontrolę nad bezpieczeństwem jej wykonania, a także pewność, że będzie ona wyjątkowa i niepowtarzalna. Zatem jak zrobić zabawki dla niemowlaka? Co można wykorzystać do tego celu?

1. Mata sensoryczna – wystarczy pozszywać kawałki różnych materiałów o odmiennej fakturze i rozłożyć ją na dywanie (nie będzie się ślizgać) lub powiesić na ścianie. Dziecko, dotykając ich, będzie stymulować dotyk, a oglądając – wzrok.

2. Sensoryczne woreczki – materiałowe woreczki można wypełnić rozmaitymi materiałami o różnej wielkości i strukturze, np. grochem, ryżem, drobnym makaronem, watą czy gąbką. Maluch poprzez ich dotykanie i ugniatanie rozwija zmysł dotyku.

3. Kolorowa grzechotka – do małej plastikowej butelki wrzucamy kilka drobnych przedmiotów (np. muszelki, kulki, guziki), opcjonalnie wlewamy wodę i dodajemy barwnik spożywczy, by pokolorować płyn (grzechotka nie może być zbyt ciężka). Dobrze zakręcamy i pozwalamy dziecku na potrząsanie i obserwowanie tego, co dzieje się w środku, a tym samym stymulowanie wzroku i słuchu.

Agnieszka Dyniakowska