Charakterystyka ziół zawierających substancje fotouczulające

Wzrost popularności preparatów pochodzenia ziołowego 

Stosowanie ziół z roku na rok staje się coraz bardziej popularne. Preparaty ziołowe mogą pomóc nam w walce z wieloma dolegliwościami. Niewiele osób wie jednak, że promieniowanie ultrafioletowe wchodzi w interakcje ze związkami chemicznymi zawartymi w niektórych produktach pochodzenia roślinnego.

Czym są fotodermatozy?

Fotodermatozy to grupa chorób skóry, których pojawienie się jest indukowane w wyniku ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe. Źródłem promieniowania UV jest przede wszystkim słońce, ale także np. solarium. Powodów występowania fotodermatoz jest wiele – m.in. w przypadku stosowania niektórych preparatów ziołowych dochodzi w naszym organizmie do reakcji fotoalergicznej. Wskutek tego procesu skóra uwrażliwia się na działanie światła.

Jakie są objawy reakcji fotoalergicznej?

Charakterystyczne dla tego stanu jest pojawienie się zmian skórnych w miejscach odsłoniętych – a więc przede wszystkim na twarzy, dekolcie, karku, szyi bądź przedramionach. Zmiany te swoim wyglądem przypominają oparzenia słoneczne. Towarzyszy im zaczerwienienie skóry, uczucie palenia, obrzęk, a nawet występowanie bolesnych pęcherzy.

Czy rumianek ma właściwości fotouczulające?

Rumianek (Matricaria chamomilla) ma dobroczynny wpływ na przewód pokarmowy – działa rozkurczająco na mięśnie gładkie, łagodzi objawy zapalenia żołądka oraz usprawnia procesy trawienne. Dodatkowo powszechnie znane jest działanie herbaty z rumianku na układ nerwowy – łagodzi nerwy oraz ułatwia zasypianie. Niestety zawiera składniki, które reagują z promieniami UV, co może wywoływać reakcje fotoalergiczne na skórze. Dlatego mimo swoich nieocenionych właściwości nie powinniśmy spożywać preparatów zawierających rumianek w okresie letnim.

Dlaczego latem należy unikać preparatów z dziurawca?

Dziurawiec (Hypericum perforatum) pomaga w redukcji dolegliwości bólowych związanych z miesiączkowaniem, usprawnia trawienie oraz ma właściwości wyciszające. W swoim składzie zawiera jednak substancję o właściwościach fotouczulających – hiperycynę. W przypadku stosowania go latem może dochodzić nawet do powstawania nieestetycznych brązowych przebarwień na skórze. Warto także pamiętać, że dziurawiec wchodzi w interakcje z różnymi lekami stosowanymi przez wielu z nas każdego dnia. Przykładowo stosowanie dziurawca z lekami przeciwkrzepliwymi powoduje zmniejszenie ich aktywności. W przypadku stosowania leków antykoncepcyjnych lub przeciwdepresyjnych należy skonsultować się z lekarzem prowadzącym przed rozpoczęciem przyjmowania preparatów zawierających to zioło.

Jakie są inne zioła o właściwościach fotouczulających?

Niestety, oprócz powyżej wymienionych istnieje jeszcze wiele innych roślin o właściwościach fotouczulających. Są to m.in. nagietek (Calendula officinalis), bratek (Viola tricolor), arcydzięgiel (Angelica archangelica), lubczyk (Levisticum officinale), skrzyp (Equisetum arvense) i łopian (Arctium lappa). Podane zioła są stosowane także np. w kosmetologii. Dlatego tak ważne jest, aby nawet trzy tygodnie przed planowanym zabiegiem z użyciem lasera (depilacja, zamykanie naczynek) zaprzestać ich spożycia.

Jakie właściwości ma mięta?

Mięta (Mentha L.) to znane zioło, które przeważnie wykorzystywane jest w kuchni. Ma jednak wiele właściwości prozdrowotnych, dodatkowo brak doniesień o jej właściwościach fotouczulających. Może więc być stosowana cały rok! Zmniejsza napięcie mięśni gładkich przewodu pokarmowego, co przynosi ulgę w przypadku występowania dolegliwości bólowych. Mięta okazuje się także przydatna, gdy występują u nas inne problemy trawienne, takie jak zaparcia bądź wzdęcia. Herbata miętowa może okazać się skutecznym remedium w sytuacjach stresowych. Dodatkowo dzięki wykrztuśnym właściwościom miętowy olejek może być używany w przypadku infekcji górnych dróg oddechowych.

Lek. Tomasz Waszak