Wskazania i przeciwwskazania do zabiegu lewatywy

Lewatywa – co to jest i jak działa?

Lewatywa jest zabiegiem medycznym, którego wykonanie polega na wprowadzeniu przez odbyt do odbytnicy płynu w celu usunięcia mas kałowych. Żeby zrozumieć, z czego wynika wysoka skuteczność lewatywy, należy najpierw poznać podstawy anatomii i fizjologii układu pokarmowego człowieka. Każdy spożywany przez nas pokarm podlega obróbce mechanicznej (gryzienie), chemicznej (kwas żołądkowy), enzymatycznej (enzymy układu pokarmowego, np. pepsyna) oraz biologicznej (bakterie bytujące w jelitach). Sam proces przesuwania pokarmu wzdłuż przewodu pokarmowego jest możliwy dzięki perystaltyce, czyli rytmicznym skurczom mięśniówki przełyku, żołądka i jelit. W ostatnim odcinku przewodu pokarmowego, czyli esicy oraz odbytnicy, niestrawione resztki pokarmowe podlegają ostatecznemu uformowaniu jako kał, który następnie zalega w odbytnicy, aż do momentu wypróżnienia. Niekiedy jednak dochodzi do zaburzenia pracy układu pokarmowego. Mogą do tego doprowadzić różne stany chorobowe lub środowiskowe, takie jak choroby zapalne układu pokarmowego, stres, zła dieta, choroby nowotworowe czy niektóre leki. W ich wyniku często perystaltyka ulega osłabieniu, co skutkuje zaleganiem kału w odbytnicy. Znajdujące się tam resztki pokarmowe twardnieją, co wynika z przepływu wody od kału przez ścianę jelit do krwi. Lewatywa ma za zadanie rozmiękczyć kał oraz zwiększyć ciśnienie panujące w odbytnicy, co skutkuje wypróżnieniem.

Czytaj więcej w temacie: Detoks alkaliczny

Wskazania do lewatywy

Wskazania do wykonywania zabiegu lewatywy są ściśle określone. Większość preparatów medycznych, które służą wykonaniu tego zabiegu, jest roztworami fosforanów w różnych postaciach (diwodorofosforanu sodu, wodorofosforanu sodu) i posiada ścisłą rejestrację medyczną. Głównymi wskazaniami do wykonania lewatywy są:

• oczyszczanie jelita grubego przed badaniami diagnostycznymi, przed zabiegami chirurgicznymi i porodem oraz po zabiegach chirurgicznych, porodzie i badaniach radiologicznych z zastosowaniem środka kontrastowego,
• zaparcia bez względu na ich przyczynę (chyba że występują przeciwwskazania do wykonania zabiegu).

Warto w tym momencie odpowiedzieć również na jedno z najważniejszych pytań pacjentów, które ze względu na intymny charakter zabiegu rzadko pada w lekarskich gabinetach. Jak zrobić lewatywę? Najprościej będzie postępować zgodnie z instrukcją dołączoną do ulotki. Zwykle należy przyjąć pozycję kolankowo - łokciową i następnie (w ramach możliwości) samodzielnie lub z pomocą drugiej osoby umieścić końcówkę podajnika płynu głęboko w odbytnicy. Następnie należy wprowadzić cały płyn zawarty w pojemniku (zwykle 250 ml) do jelita. Należy pamiętać, by następnie jak najszybciej udać się do toalety, gdyż działanie lewatywy rozpoczyna się niekiedy już po kilkunastu sekundach!

Czytaj więcej w temacie: Przyczyny biegunki

Przeciwwskazania do lewatywy

Przeciwwskazania do wykonywania zabiegu lewatywy są ściśle określone. Należą do nich:

• nadwrażliwość na którykolwiek składnik preparatu,
• zapalenie wyrostka robaczkowego lub jego objawy,
• niedrożność jelit, zarośnięcie odbytu,
• wrzodziejące zapalenie jelita grubego lub aktywna choroba Leśniowskiego-Crohna,
• krwawienie z jelita grubego,
• choroby serca, nadciśnienie tętnicze, zaawansowane choroby nerek,
• niezdiagnozowane objawy, takie jak: bóle brzucha, nudności, wymioty, odwodnienie,
• lewatywy nie należy stosować u dzieci poniżej 3. roku życia.

Czytaj więcej w temacie: Skąd się biorą hemoroidy

Czy można samodzielnie wykonywać „oczyszczającą lewatywę?”

Ostatnio popularne stało się samodzielne wykonywanie lewatywy w celu oczyszczenia organizmu. Należy pamiętać, ze samodzielne wykonywanie lewatywy, bez wskazań lekarskich, może być niebezpieczne dla zdrowia! Lewatywa jest zabiegiem, którego celem jest oczyszczanie jelit ze złogów (mas kałowych), a jej zbyt częste wykonywania może przyczynić się do zaburzeń elektrolitowych, które niekiedy doprowadzają do zagrażających życiu zaburzeń kardiologicznych (groźne arytmie). Na powszechnie zadawane pytanie: „jak często robić lewatywę?” odpowiedź wydaje się więc dość prosta. Wykonanie każdej lewatywy powinno zostać skonsultowane z lekarzem.

Krzysztof Pawlak