Pamięć na medal niezależnie od wieku

Proces skutkujący pogorszeniem się pamięci przebiega powoli. Najczęściej zaczyna postępować po przejściu na emeryturę – wiąże się to ze spadkiem aktywności umysłowej po zakończeniu pracy zawodowej. Jeśli coraz częściej zdarza się nam zapomnieć, gdzie położyliśmy klucze, nie pamiętamy, na którą godzinę mamy umówione spotkanie, lub znów wróciliśmy ze sklepu bez niezbędnych produktów, powinniśmy pomyśleć nad rozpoczęciem treningu pamięci.

Czytaj więcej w temacie: Ćwiczenia dla seniora

Na czym polega trening pamięci?

Trenowanie pamięci u osób starszych może odbywać się poprzez uczestniczenie w grach i zabawach. Taka forma treningu z pewnością najbardziej przypadnie im do gustu. Pamięć można ćwiczyć w domu, ale również na spotkaniach w lokalnych domach kultury czy klubach seniora. Zajęcia planuje się w oparciu o mnemotechniki (z greckiego. mneme – pamięć) – są to różne sposoby ułatwiające zapamiętywanie i przechowywanie napływających do nas informacji. Mogą to być np.:

• zapamiętywanie słów podczas tworzenia krótkich rymowanek, a także zabaw w układanie limeryków – szukamy słów, które się ze sobą rymują, dzięki temu łatwiej zapamiętujemy konkretne hasła,
• zapamiętywanie dat i cyfr w określonej kolejności – do wszystkich osób z rodziny przypisujemy daty urodzenia, następnie układamy ich zdjęcia w chronologicznym porządku. Dzięki połączeniu dat ze zdjęciem konkretnej osoby łatwiej zapamiętamy datę jej urodzin,
• wypowiadanie na głos czynności, które wykonujemy, np.: „włączyłam telewizor”, „wykonałam przelew za rachunki”. Dzięki temu, jeśli później będziemy zastanawiać się, czy to zrobiliśmy, echo tych słów do nas wróci,
• technika lokalizacji (rzymski pokój/pałac pamięci) – polega na skojarzeniu treści, które chcemy zapamiętać, z elementami dobrze nam znanymi z bliskiego otoczenia, np. lodówka ma się nam kojarzyć z koniecznością zrobienia zakupów. Wówczas zawsze, gdy spojrzymy na lodówkę, zastanowimy się, czy musimy udać się do sklepu, aby ją uzupełnić.

Ostatnio w ćwiczeniach wspomagających pamięć przydatne są nowe technologie. Seniorzy coraz lepiej radzą sobie z obsługą komputera, a także smartfonów. Dostępne są aplikacje do treningów pamięci na telefon lub tablet, np. Brain Trainer, Memorado, a także polska aplikacja Memo Trening. Aplikacje, a także dostępne w nich gry i ćwiczenia pozwalają trenować pamięć również za pomocą rozszerzonej rzeczywistości – dzięki scenariuszom odwołującym się do codziennego życia są one dobrze odbierane przez osoby starsze.

Czytaj więcej w temacie: Pielęgnacja skóry osób starszych

Gry i zabawy wspomagające trening pamięci

Większość gier planszowych czy karcianych stanowi dobry trening pamięci. Zliczanie punktów, zapamiętywanie kolejności czy kojarzenie kolorów dobrze wpływa na pamięć. Podczas gier towarzyskich już samo zapamiętanie imion uczestników stanowi dobry wstęp do treningu pamięci.

• Jedną z popularnych gier towarzyskich wspomagających pamięć są kalambury. Jest to swego rodzaju gra w skojarzenia. Podczas zabawy jedna z osób pokazuje lub rysuje znane tylko jej hasło. Pozostali uczestnicy muszą je odgadnąć – dzięki wytężonej pracy umysłu muszą odwoływać się do zasobów swojej pamięci, aby skojarzyć znane przysłowia czy postaci z filmów lub literatury.
• Tworzenie historii na podstawie obrazów – uczestnicy zabawy mają do dyspozycji karty z różnymi obrazkami. Układają je w określonej kolejności, opowiadając przy tym wymyśloną przez siebie historię. Dzięki połączeniu słów z obrazem pozostali uczestnicy w łatwy sposób będą mogli odwzorować przedstawianą historię.
• Memory – jest to gra polegająca na odnajdywaniu par takich samych kart. Na stole układamy wymieszane karty, które leżą do góry nogami. Uczestnik może podnieść 2 karty. Jego zadaniem jest zapamiętanie, w którym miejscu znajdują się dwie takie same karty, wygrywa ta osoba, która odnajdzie jak najwięcej par kart.
• Rozpoznawanie różnic – uczestnicy mają przed sobą dwa niemal identyczne zdjęcia. Otrzymują instrukcję, że różnią się one określoną liczbą elementów. Ich zadaniem jest odnalezienie wszystkich tych elementów.

Czytaj więcej w temacie: Trening dla seniora. Jak skutecznie ćwiczyć w wieku dojrzałym?

Powyższe zabawy, a także rozwiązywanie krzyżówek czy układanie puzzli pozwalają ćwiczyć pamięć i zachować ją w dobrej kondycji na długie lata. Ważne jest, aby trenować ją regularnie, wystarczy kilkanaście minut dziennie, aby cieszyć się dobrą pamięcią również na emeryturze.

Czytaj więcej w temacie: Ślepota twarzy - jak żyją osoby, które nie rozpoznają nawet najbliższych?

Beata Kubiś