Jakie właściwości ma ashwagandha?

Pochodzenie ashwagandhy

Ashwagandha to roślina rosnąca w krajach klimatu tropikalnego, tj. Indie, Chiny, Wyspy Kanaryjskie oraz państwa Południowej Afryki, gdzie od dawna stanowi składnik mieszanek ziołowych. Tradycyjne tłumaczenie nazwy to połączenie słów ashwa (koń) oraz gandha (zapach). Na rynku ashwagandha spotykana jest także pod innymi nazwami: witania ospała, żeń-szeń indyjski czy też śpioszyn lekarski.

Skład chemiczny surowca

Pod względem składu chemicznego ashwagandha stanowi źródło licznych związków aktywnych, tj. alkaloidy, sitoinozydy, witanolidy oraz flawonoidy. Każde z nich wykazują odrębne działanie w funkcjonowaniu metabolizmu człowieka. Największe znaczenie mają wianolidy, substancje odznaczające się działaniem przeciwzapalnym. Z kolei sitoinozydy wykazują działanie silnie antyoksydacyjne, a flawonoidy przeciwbakteryjne w organizmie człowieka.

Właściwości lecznicze

Ashwaganta klasyfikowana jest jako adaptogen – roślina posiadająca w swoim składzie substancje chemiczne, stabilizujące procesy fizjologiczne i utrzymujące prawidłową homeostazę organizmu. Wprowadzenie do diety adaptogenów to liczne korzyści zdrowotne, m.in. większa odporność na stres oraz łatwość w przystosowaniu do warunków środowiska. Udowodniono, że ashwagandha obniża poziom tribuliny w mózgu - białka będącego wskaźnikiem lęku, dzięki czemu działa uspokajająco i przeciwlękowo. W układzie pokarmowym chroni żołądek i wątrobę przed metalami ciężkimi, pochodzącymi z żywności. Dodatkowo żeń-szeń indyjski wykazuje zdolność obniżenia tzw. złego cholesterolu, dzięki czemu obniża ciśnienie krwi oraz chroni układ sercowo-naczyniowy człowieka. Odnotowano także zastosowanie zioła w leczeniu RZS (reumatoidalnego zapalenia stawów), ponieważ zmniejsza stan zapalny stawów, dzięki czemu łagodzi ból oraz zwiększa ich ruchomość. Roślina ta często stosowana jest przez sportowców ze względu na działanie adaptogenne w zwiększeniu wydolności fizycznej organizmu. Wykazano, że powoduje rozrost masy mięśniowej, poprzez stymulację poziomu testosteronu we krwi, oraz wpływa na szybką regenerację mięśni po wysiłku fizycznym.

Ashwagandha w tabletkach

W Polsce ashwagandhę najczęściej stosuje się w tabletkach. Przy ich wyborze warto zwrócić uwagę, aby były to produkty standaryzowane, o wysokiej jakości, najlepiej przechowywane w butelkach z ciemnego szkła farmaceutycznego. Nie należy przekraczać dziennej porcji do spożycia, zamieszczonej w ulotce, która wynosi ok. 300 mg dziennie. Żeń-szeń indyjski niekiedy bywa dostępny także jako korzeń w proszku, z którego łatwo możemy wykonać smaczną nalewkę (spożywaną dla efektu leczniczego w ilości 12 ml w ciągu jednego dnia). Warto wiedzieć, że mieszanki ziołowej nie powinny stosować kobiety w ciąży oraz osoby z nadczynnością tarczycy.

Małgorzata Cyran, technolog żywności i żywienia człowieka