Zespoły bólowe śródstopia – objawy i leczenie

Czym jest śródstopie?

Podstawą właściwego leczenia każdej choroby jest postawienie trafnego rozpoznania. Ta zasada dotyczy również chorób związanych z występowaniem zespołów bólowych w śródstopiu. Czym właściwie jest śródstopie? Jest to fragment stopy, na który składa się pięć kości śródstopia. Każda z nich zbudowana jest z trzonu oraz dwóch zgrubiałych końców. Ku tyłowi od śródstopia znajdują się kości stępu, ku przodowi palce stopy. Ze względu na swoją budowę i położenie śródstopie tworzy sklepienie stopy narażone na szereg obciążeń wynikających np. z noszenia niewłaściwego obuwia (m.in. wysokich obcasów).

Czytaj więcej w temacie: Daj stopom odetchnąć!

Przyczyny bólu śródstopia

Ból w obrębie śródstopia może wynikać z wielu nieprawidłowości lub chorób. Najczęstsze z nich to:

– Urazy śródstopia – stopa ze względu na swoją fizjologiczną funkcję, czyli umożliwienie człowiekowi przemieszczania się, narażona jest na różnego rodzaju urazy. Wynikają one z mechanicznego uszkodzenia stopy (np. w wyniku upadku), które doprowadzić może albo do tzw. stłuczenia stopy, albo w groźniejszych przypadkach do złamania kości śródstopia. W przypadku stłuczenia stopy mamy zwykle do czynienia z rozwojem obrzęku w obrębie tkanek miękkich, co objawia się siniakami, zaczerwienieniem i umiarkowaną bolesnością. Złamanie śródstopia z kolei wiąże się ze znacznie silniejszymi dolegliwościami bólowymi, które często uniemożliwiają jakiekolwiek obciążanie stopy.

– Zaburzenia w obrębie układu nerwowego – układ nerwowy odpowiada za percepcję wszystkich bodźców ruchowych i czuciowych w naszym ciele. Do rozwoju bólu śródstopia dojść może w wyniku uszkodzenia nerwów stopy, np. w wyniku mechanicznego przerwania czy ucisku na nerw, oraz niektórych chorób (takich jak cukrzyca). Neurologiczne zaburzenia bólowe są jedynymi z najtrudniejszych do leczenia. Wymagają one wyeliminowania bodźców drażniących (np. odbarczenie nerwu, czyli zlikwidowanie ucisku na nerw) oraz właściwej kontroli choroby podstawowej.

– Miażdżyca oraz choroby naczyń obwodowych – za rozwój dolegliwości bólowych w obrębie stopy mogą odpowiadać choroby układu krążenia. W przypadku osób starszych najczęściej jest to efekt niewydolności żylnej. Choroba ta polega na zaburzeniu pracy naczyń odprowadzających krew z tkanek obwodowych w kierunku serca. W takim przypadku poza bólem śródstopia pacjenci często skarżą się na obecność żylaków, czyli poszerzonych żył obwodowych kończyn, oraz zmian troficznych w obrębie stopy czy podudzia.

Do innych przyczyn bólów stopy należą: otyłość, wady anatomiczne i funkcjonalne stopy (stopa końska, płaskostopie itp.) czy rzadka choroba, jaką jest metatarsalgia Mortona (nerwiak Mortona).

Czytaj więcej w temacie: Ostroga piętowa - problem nie tylko miłośniczek obcasów

Bóle śródstopia w ciąży

Na bóle śródstopia oraz obrzęki kończyn dolnych często skarżą się ciężarne. Za taki stan odpowiadają przede wszystkim procesy hormonalne, które wpływają na zmianę funkcjonowania układu krążenia, co z kolei doprowadza do powstawania obrzęków. Wspomniane obrzęki i niewłaściwe, zbyt ciasne obuwie często skutkują rozwojem znacznych dolegliwości bólowych, a niekiedy również odcisków czy owrzodzeń! Dlatego też niezwykle ważne jest, by w przypadku ciąży dobierać odpowiednie, wygodne obuwie. Poza zmniejszeniem ryzyka wystąpienia chorób i urazów stopy przyszła mama zadba również w ten sposób o bezpieczeństwo swojego nienarodzonego dziecka – bóle śródstopia często wymagają leczenia lekami przeciwzapalnymi, które nigdy nie są obojętne dla płodu.

Czytaj więcej w temacie: Pielęgnacja stóp domowymi sposobami

Na sam koniec warto również wspomnieć, że wygodne obuwie jest podstawą profilaktyki zespołów bólowych śródstopia nie tylko w ciąży, ale w ogóle. Niestety, buty na wysokich obcasach zaburzają fizjologiczną pracę stopy oraz znacząco zwiększają ryzyko powstania różnego rodzaju urazów. Dlatego też na co dzień lepiej wybrać wygodne obuwie sportowe z grubą podeszwą, które nie dość, że zapewnia amortyzację obciążenia stopy, to dodatkowo nie ogranicza prawidłowego funkcjonowania układu ruchu.

Czytaj więcej w temacie: Jak skutecznie rozgrzać przemarznięte stopy

Lek. Krzysztof Pawlak