Czym różni się ciąża mnoga od jednopłodowej?

Skąd się bierze ciąża mnoga?

Ocenia się, że 1 na 80 ciąż okazuje się być ciążą bliźniaczą. Istnieją także pewne czynniki zwiększające szanse na jej wystąpienie. Są to np. wiek matki powyżej 35. roku życia, ponad 3 przebyte wcześniej porody, wysoki wzrost i nadwaga u matki, ciąże mnogie w wywiadzie, zajście w ciążę w krótkim okresie po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej, stosowanie preparatów stymulujących owulację.

Wiele par, zwłaszcza, tych które marzą o licznej rodzinie, zastanawia się, jak zajść w ciążę bliźniaczą? Niestety fizjologicznie nie ma możliwości zaplanowania takiej ciąży, podobnie jak wyboru płci dzieci. Powstanie ciąży mnogiej, np. bliźniaczej, jest tak naprawdę kwestią przypadku. Bliźnięta mogą być:

• dwujajowe,czyli dwuzygotyczne, w sytuacji kiedy dochodzi do zapłodnienia dwóch uwolnionych komórek jajowych przez dwa odrębne plemniki. Dzieci mogą być wówczas różnej płci, a ich podobieństwo może być takie samo jak w przypadku dzieci urodzonych z różnych ciąż tych samych rodziców,
• jednojajowe, czyli jednozygotyczne, w sytuacji kiedy doszło do w pełni fizjologicznego zapłodnienia pojedynczej komórki jajowej przez jeden plemnik, ale zaszedł podział zygoty na dwie genetycznie identyczne struktury. Wówczas dzieci są tej samej płci i są bardzo do siebie podobne, choć nieidentyczne.

Rodzaje ciąż bliźniaczych

Na przebieg zarówno ciąży, jak i rozwiązania ogromny wpływ ma to, jak wygląda podział tzw. popłodów między płodami, czyli czy dzielą one wspólne błony płodowe i łożysko. I tak wyróżniamy:

• ciąże dwukosmówkowe i dwuowodniowe – oznacza to, że każde z bliźniąt ma swoje łożysko i swoje błony płodowe. Tak dzieje się we wszystkich i u około 13% jednozygotycznych, jeśli do podziału zygoty doszło szybko, czyli do 4. dnia od zapłodnienia,
• ciąże jednokosmówkowe dwuowodniowe – są to ciąże jednozygotyczne, w których podział zygoty nastąpił między 4. a 7. dniem od zapłodnienia. Płody współdzielą jedno łożysko, ale każdy z nich ma odrębne błony płodowe,
• ciąże jednokosmówkowe jednoowodniowe – są to ciąże jednozygotyczne, w których podział zygoty nastąpił między 7. a 13. dniem od zapłodnienia. Płody współdzielą zarówno jedno łożysko, jak i błony płodowe.

Ciąża mnoga – ciąża wysokiego ryzyka?

Ciąża mnoga u człowieka jest patologią, ponieważ macica kobiety jest w stanie zapewnić bezpieczny rozwój tylko jednemu płodowi. Trzeba zaznaczyć, że najmniej powikłań występuje w przypadku ciąż dwukosmówkowych dwuowodniowych, najgroźniejsze są natomiast ciążę jednokosmówkowe, jednoowodniowe. Niemniej każda ciąża bliźniacza musi być ściśle monitorowana.

Czytaj więcej w temacie: Kolka w ciąży -  jak sobie z nią radzić?

Najczęstszym powikłaniem niezależnie od rodzaju ciąży bliźniaczej jest poród przedwczesny. W sytuacji, gdy w macicy rozwijają się jednocześnie dwa płody, szybciej osiąga ona większy rozmiar i dochodzi do wystąpienia aktywności skurczowej. Ocenia się, że ponad połowa bliźniąt rodzi się przedwcześnie, czyli przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży.

Czytaj więcej w temacie: Świnka a ciąża

Wśród innych komplikacji można wymienić asymetrię wzrostu bliźniąt, zgon wewnątrzmaciczny jednego z płodów, zespół przetaczania krwi między płodami, wady rozwojowe spowodowane ciasnotą wewnątrzmaciczną, np. deformacje kończyn. Poważnym, choć rzadkim, powikłaniem występującym wyłącznie w ciążach jednokosmókowych jednoowodniowych jest zapętlenie pępowin. Dochodzi wówczas do blokady przepływu krwi i niedotlenienia płodów, co powoduje ich obumarcie.

Jak rozwiązać ciążę mnogą?

Aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo matce i dziecku, dąży się do rozwiązania ciąż przedwcześnie, ale w pełni kontrolowanych warunkach, co pozwala zminimalizować ewentualne powikłania związane z wcześniactwem. Ciąże dwukosmówkowe dwuowodniowe rozwiązuje się w 38.-39. tygodniu ciąży, jednokosmówkowe dwuowodniowe w 36.-37. tygodniu ciąży, a jednokosmówkowe jednoowodniowe już w 32.-34. tygodniu ciąży.

Czytaj więcej w temacie: Seks po porodzie

W przypadku ciąż bliźniaczych preferuje się rozwiązanie drogą cesarskiego cięcia. Istnieją jednak sytuacje, kiedy można rozważyć poród bliźniąt siłami natury. Przy braku przeciwwskazań można go przeprowadzić w przypadku, kiedy oba płody położone są główką na dół i w wybranych przypadkach, gdy jedno jest ułożone w dół główką, a drugie miednicą. Bezwzględnie natomiast należy rozwiązać ciążę cięciem cesarskim w przypadku ciąż z liczbą płodów większą niż dwa.

Lek. Katarzyna Wiak