Smażenie na oliwie, na smalcu czy może bez tłuszczu?

Czy tłuszcze są potrzebne?

Tłuszcze są niezbędne do właściwego działania organizmu. Dostarczają nam witamin i energii. Powszechnie używamy ich do smażenia różnego rodzaju dań, ale już nie każdy orientuje się, które tłuszcze należy podgrzewać, a które spożywa się na zimno, na przykład jako dodatek do sałatek. Chociaż smażenie potraw nie jest zbyt zdrowe, to jednak trudno się oprzeć smakowi tak przygotowanych dań. Co zrobić, by posiłki z patelni były jak najzdrowsze?

Co za dużo, to niezdrowo

Osoby dbające o zdrowie powinny ograniczyć liczbę smażonych dań do dwóch, trzech w ciągu tygodnia. Warto też uważać, aby w skład posiłku wchodził tylko jeden składnik przygotowany w taki sposób. Jedzenie należy kłaść na patelni dobrze rozgrzanej, w najmniejszej możliwej ilości tłuszczu. W ten sposób czas przygotowania posiłku ulegnie skróceniu, a nadmiar tłuszczu nie przedostanie się do produktów.

Czytaj więcej w temacie: Grillowanie bez zgagi

Smaż z głową

To, ile tłuszczu przedostanie się z patelni do jedzenia, zależy w dużej mierze od braku bądź rodzaju panierki – panierki bezglutenowe stanowią zdecydowanie trudniejszą barierę dla tłuszczu niż np. mąka. Warto też pamiętać o tym, by tłuszcz traktować jako produkt jednorazowy – kilkukrotne smażenie na tym samym tłuszczu bardzo obniża jego jakość. Usmażone jedzenie zawsze warto odłożyć na papierowy ręcznik, który wchłonie część tłuszczu.

Czytaj więcej w temacie: Nawyki żywieniowe, które wydłużą nasze życie

Właściwy tłuszcz

Dietetycy i lekarze zalecają, by do smażenia używać tłuszczów nasyconych. Oleje bogate w tłuszcze nienasycone nie nadają się do smażenia. Warto je wykorzystać do potraw świeżych, np. do sałatek. Należy też pamiętać, że najbardziej niebezpieczne dla zdrowia są substancje powstające ze spalonego tłuszczu, które działają rakotwórczo.

Olej kokosowy

Olej kokosowy znakomicie nadaje się do smażenia czy pieczenia. Jest odporny na działanie wysokich temperatur. Przechowywany w temperaturze pokojowej ma maślaną konsystencję. W sklepach dostępny jest olej rafinowany, o dłuższej przydatności do spożycia i wyższej temperaturze palenia, lecz jednocześnie pozbawiony wielu składników odżywczych. Można także kupić olej nierafinowany, o bogatym składzie, charakterystycznym kokosowym smaku i zapachu. Olej kokosowy ma właściwości bakterio- i wirusobójcze, reguluje przemianę materii i poziom cukru we krwi, działa przeciwzapalnie i przeciwutleniająco.

Czytaj więcej w temacie: Jak wybrać dobry olej kokosowy?

Masło klarowane

Potrawy smażone na zwykłym maśle są niezdrowe w przeciwieństwie do tych smażonych na maśle klarowanym (tzw. ghee). Można je przygotować samodzielnie lub nabyć w sklepach ze zdrową żywnością. Masło klarowane uzyskuje się przez długotrwałe podgrzewanie na niedużym ogniu. Powstałą na jego powierzchni zawiesinę należy usunąć. W ten sposób masło traci białko oraz wodę, pozostaje sam tłuszcz, który nie dymi się i nie przypala. Przechowywany w lodówce, nadaje się do spożycia przez pół roku.

Czytaj więcej w temacie: Masło orzechowe - dlaczego warto je jeść?

Smażenie na oliwie

Oliwa z oliwek bogata jest w nienasycone kwasy tłuszczowe i nie należy używać jej do smażenia. Oliwa z oliwek ma niską temperaturę dymienia, co oznacza, że podgrzewana szybko osiąga moment, w którym traci wszystkie wartości odżywcze, a zaczyna wydzielać szkodliwe dla zdrowia substancje. Chyba że sięgniemy po rafinowaną oliwę z oliwek, co pozwoli nam na krótkotrwałe podsmażanie produktów, zwłaszcza warzyw.

Smażenie na smalcu

Do niedawna uważano smażenie na smalcu za niezdrowe. Przekonanie to wynikało z powszechnej opinii, że smalec jest tłusty i kaloryczny. Tymczasem smalec jest tak samo tłusty jak i inne tłuszcze. Świetnie nadaje się do smażenia, gdyż jest odporny na wysoką temperaturę. To jedyny tłuszcz zwierzęcy, który nie podwyższa poziomu cholesterolu.

Smażenie bez tłuszczu

Smażenie beztłuszczowe wymaga kupna specjalnych patelni i woków z wysokogatunkowej stali nierdzewnej, żeliwnych, teflonowych lub pokrytych nieprzywieralnymi powłokami. Koniecznie trzeba pamiętać o odpowiednim rozgrzaniu naczynia przed położeniem na nim jedzenia i o częstym mieszaniu, by zapobiec przypaleniu się potraw. Jednak nawet bez specjalistycznych naczyń można ograniczyć użycie tłuszczu do minimum. Często wystarczy posmarowanie patelni pędzelkiem zamoczonym w oleju.

Czytaj więcej w temacie: Jak grilować, by sobie nie zaszkodzić?

Magdalena Sprenger