Fakty i mity o metodach planowania płci dziecka

Zapłodnienie – na czym polega?

Mówiąc krótko, zapłodnienie to moment połączenia się komórki jajowej i plemnika, które fizjologicznie ma miejsce w obrębie jajowodu i skutkuje powstaniem zygoty. Już w tym momencie zdeterminowana jest płeć dziecka!

W momencie wytrysku do dróg rodnych kobiety trafia od 15 do 250 mln plemników, które rozpoczynają swoją wędrówkę przez szyjkę macicy, jamę macicy, aż do jajowodu, gdzie w jego dalszej części, nazywanej bańką jajowodu, „oczekuje” komórka jajowa uwolniona z jajnika podczas procesu owulacji. Jest ona otoczona osłonką przejrzystą, a w momencie przeniknięcia przez nią jednego plemnika zachodzi tzw. reakcja korowa, która uniemożliwia przenikanie kolejnych plemników. Wówczas dochodzi do połączenia się materiału genetycznego komórki jajowej i męskiej komórki rozrodczej oraz rozpoczynają się kolejne podziały komórkowe, prowadzące do powstania całego organizmu.

Czytaj więcej w temacie: Ciąża bliźniacza - co warto o niej wiedzieć?

Płeć dziecka zależy od ojca!

Materiał genetyczny każdego z nas zapisany jest w formie 23 par chromosomów. Jedną z nich stanowią tzw. chromosomy płciowe. Fizjologicznie mają one konfigurację XX u kobiet i XY u mężczyzn. Zygota otrzymuje od każdego z rodziców do swojej, nowej pary chromosomów po jednym chromosomie od mamy i taty. Jak widać, od kobiety może dostać jedynie chromosom X (bo tylko takie posiada), a od mężczyzny X lub Y – tak więc to plemnik determinuje płeć zarodka.

Badania naukowe udowodniły, że liczba plemników X i Y w spermie jest mniej więcej równa. Podobna jest też ich masa i prędkość, więc nie istnieją żadne dowody, aby któreś z nich miały większe szanse na szybsze dotarcie do komórki jajowej. Kwestia determinacji płci w przypadku zapłodnienia naturalnego jest więc zupełnie losowa.

Czytaj więcej w temacie: Co warto przemyśleć decydując się na późne macierzyństwo?

Czy płeć dziecka da się zaplanować – in vitro a płeć dziecka

Inaczej jest w przypadku zapłodnienia sztucznego metodą in vitro. W sytuacji, gdy u rodziców istnieją np. nieprawidłowości genetyczne, lekarze mają możliwość prześledzenia materiału genetycznego i wyselekcjonowania zarodków pozbawionych tych zaburzeń. Prawdą jest, że istnieje wówczas także możliwość „doboru” płci dziecka, choć trzeba zaznaczyć, że nie jest to żadna rutynowa procedura! Wykonuje się ją wyłącznie w przypadkach, gdy np. dana bardzo poważna lub śmiertelna choroba jest dziedziczona jedynie w linii męskiej czy żeńskiej, a rodzice chcą zapobiec cierpieniu kolejnego dziecka. Wówczas istnieje naukowe i medyczne uzasadnienie takiego zaplanowania płci dziecka.

Wierzenia ludowe a medycyna – fakty i mity o planowaniu płci dziecka

Argumenty naukowe nie docierają często do świadomości rodziców, którym marzy się posiadanie chłopca czy dziewczynki. Wówczas przekopują internet w poszukiwaniu mądrości naszych babć. A jest ich całkiem sporo… Warto więc przytoczyć kilka z nich.

Pierwszy mit dotyczy tego, że odbycie stosunku seksualnego w okresie jak najbliższym owulacji sprzyja urodzeniu chłopca, co jest tłumaczone tym, że sperma zawierająca plemniki z chromosomem Y jest szybsza niż ta z X. Jak już jednak wspomniano, udział plemników obu konfiguracji w spermie jest podobny, więc nie istnieje naukowe poparcie tej tezy. Inne teorie doszukują się związku między dietą przyszłej mamy a płcią dziecka. Ponoć ograniczenie kalorii w okresie przedciążowym, a także spożywanie produktów bogatobiałkowych sprzyja urodzeniu dziewczynki. Tu również trudno znaleźć uzasadnienie naukowe, skoro tak naprawdę płeć dziecka determinuje plemnik. Kolejne tezy dotyczą natomiast pozycji seksualnej, po której ma dojść do zapłodnienia. Parom starającym się o chłopca zaleca się pozycje z głęboką penetracją, takie jak klasyczna czy od tyłu. I znów brak tutaj medycznego uzasadnienia.

Inne pary decydują się natomiast na skorzystanie z tzw. chińskiego kalendarza płodności. Opiera się on na wieku matki i na tej podstawie określa, w jakich miesiącach musi dojść do zapłodnienia, aby potomkiem była dziewczynka, a w których, aby był chłopiec.

Czytaj więcej w temacie: Ciąża a kodeks pracy. Czy rzeczywiście prawo chroni kobietę w ciąży?

Czy bez badania USG da się rozpoznać płeć dziecka w czasie ciąży?

W dzisiejszych czasach, kiedy badania USG są obowiązkowe w trakcie trwania ciąży, większość rodziców chętnie dowiaduje się o płci potomka. Niemniej i na tym polu istnieją ludowe opowieści, które pozwalają na rozpoznanie płci dziecka wyłącznie na podstawie obserwacji. Któż z nas nie słyszał, że córka odbiera matce urodę? Twierdzi się więc, że jeśli kobiecie przybywa sporo kilogramów w czasie ciąży i pogarsza się stan jej cery, włosów czy paznokci, to urodzi dziewczynkę. Zupełnie inaczej jest w przypadku chłopców, którzy mają matce dodawać urody. Mówi się też, że kobiety w ciąży z chłopcami czują się także lepiej, są w stanie swobodnie pracować i funkcjonować praktycznie do samego porodu. Oczywiście medycyna pozostaje sceptyczna wobec tego typu przekonań.

Lek. Krzysztof Pawlak