Wskazówki dla opiekunów dzieci z atopowym zapaleniem skóry

Co trzeba wiedzieć o atopowym zapaleniu skóry?

Atopowe zapalenie skóry, czyli AZS to przewlekła choroba zapalna skóry z pogranicza alergologii i dermatologii. W jej przebiegu dochodzi do zaburzeń w obrębie bariery skórnej złożonej przede wszystkim z lipidów. Staje się ona wówczas podatna na działanie różnych czynników drażniących, takich jak niektóre kosmetyki, chemia gospodarcza czy alergeny wziewne, co skutkuje nadmierną utartą wody przez naskórek. Powstają wówczas suche, intensywnie swędzące zmiany, objęte stanem zapalnym.

AZS jest spowodowane nieprawidłowymi reakcjami immunologicznymi skóry, które najczęściej są uwarunkowane genetycznie. Na AZS szczególnie narażone są dzieci, których rodzice cierpią na tą chorobę. Jeśli jedno z rodziców choruje, dziecko ma 30% szans na rozwinięcie choroby, a jeśli chorują oboje, to szanse zwiększają się do aż 70%. Czynnikiem ochronnym jest natomiast karmienie piersią noworodka, a później niemowlęcia przez okres co najmniej 4 miesięcy.

AZS u niemowląt

Diagnozę atopowego zapalenia skóry u aż 60% pacjentów z tą chorobą, postawiono w pierwszym roku życia, czyli w okresie niemowlęctwa. W najmłodszej grupie pacjentów objawia się intensywnie swędzącymi grudkami, które lokalizują się przede wszystkim na czole i głowie. Taki obraz kliniczny w tym wieku może być nieraz poważnym wyzwaniem diagnostycznym, ponieważ w podobny sposób może objawiać się alergia pokarmowa, równie powszechna we wczesnym dzieciństwie, kiedy do diety malucha dołączają kolejne produkty. Warto w tym miejscu także zaznaczyć, że AZS zwiększa ryzyko zachorowania na inne choroby na tle alergicznym – nie tylko alergie pokarmowe, ale również astmę czy alergiczny nieżyt nosa.

Kosmetyki dla niemowląt z AZS

Podstawową formą leczenia AZS u niemowląt jest przestrzeganie zasad higieny i codziennej pielęgnacji. Najważniejszym elementem jest regularne (3-4 razy dziennie) stosowanie emolientów i nawilżanie skóry, co ma na celu przywrócenie prawidłowej bariery skórnej. Emolienty to preparaty natłuszczające skórę, dostępne najczęściej w postaci oliwek, kremów czy maści. Wiele popularnych firm kosmetycznych wyprodukowało specjalne linie kosmetyków dla niemowląt z AZS i to właśnie po nie powinni sięgać rodzice. W niektórych przypadkach znalezienie najlepszej i najskuteczniejszej formuły, może zająć trochę czasu, więc nie warto się zrażać. W zależności od przypadku, warto czasem sięgnąć po preparaty, zawierające np. polidokanol, który świetnie sprawdza się w łagodzeniu świądu.

W przypadku intensywnego przesuszenia skóry, powinno się sięgać również po preparaty nawilżające, zawierające np. mocznik lub kwas salicylowy. Przed ich wprowadzeniem warto jednak skonsultować się z pediatrą, aby upewnić się, że takie leczenie jest uzasadnione w przypadku naszego dziecka.

Jak powinna wyglądać pielęgnacja niemowlęcia z AZS?

Odpowiednia pielęgnacja jest nie lada wyzwaniem dla rodziców dziecka z AZS. Przede wszystkim powinno się unikać wszelkich czynników drażniących, które mogłoby stać się przyczyną zaostrzeń. Należy  ubierać dziecko w ubranka bawełniane o wysokim stopniu przepuszczalności powietrza.

Kąpiele dziecka z AZS nie powinny być zbyt długie, ponieważ prowadzi to do paradoksalnego przesuszania naskórka. Woda nie może być zbyt ciepła, a do kąpieli również należy używać kosmetyków przeznaczonych dla dzieci z AZS. Są to łagodne środki o kwasowości dobranej tak, by stanowiła ochronę warstwy lipidowej skóry. Takie postępowanie powinno zapewnić komfort naszemu maluchowi.

Lek. Katarzyna Wiak