Kosmetyki, które pomagają dbać o wrażliwą skórę

Emolienty ułatwiają utrzymanie prawidłowego nawilżenia, elastyczności i natłuszczenia skóry poprzez zachowanie odpowiedniej sprawności biologicznej naskórka. To właśnie dlatego stanowią istotny dodatek do kosmetyków przeznaczonych dla osób cierpiących np. na łojotokowe zapalenie skóry czy przesuszenie tej tkanki oraz dla tych, których skóra wymaga specjalnego traktowania, np. niemowląt i małych dzieci, czy dla dorosłych ze skórnymi zmianami zapalnymi (szczególnie przewlekłymi i takimi, które wymagają stosowania m.in. glikokortykosteroidów).

Czym są emolienty i jak działają?

Emolienty mogą wykazywać właściwości hydrofobowe (odpychające wodę), hydrofilowe (przyciągające wodę) lub uelastyczniające. Najczęściej to emulsje typu woda w oleju lub olej w wodzie, ale spora część emolientów to mieszaniny nie tworzące emulsji. Zastosowane na skórę mogą działać na kilka sposobów. Na przykład tak zwane emolienty okluzyjne tworzą warstwę jedynie pokrywającą naskórek i nieprzenikającą do tej najbardziej zewnętrznej powłoki ochronnej ciała. Emolienty mogą też wnikać w naskórek do jego warstwy rogowej lub przenikać aż do warstwy żywej naskórka i tam inicjować procesy biologiczne, dzięki którym powstają lipidy, wbudowywane później w błony komórkowe – w ten sposób przyczyniają się do uszczelnienia bariery naskórkowej.

Gładka skóra a skład emolientów

Elastyczną, dobrze nawilżoną i gładką skórę (o odpowiednim stopniu natłuszczenia) zapewniają następujące składowe emolientów:

• składniki okluzyjne – tworzą ochronną warstwę na powierzchni naskórka, dzięki czemu zapobiegają ucieczce wody ze skóry; to m.in.: wazelina, glikol propylenowy, alkohole tłuszczowe i kwasy tłuszczowe, estry, woski, lanolina;
• humektanty – odpowiedzialne za zapewnienie odpowiedniego nawilżenia warstwy rogowej naskórka; ich rolą jest wyciągnięcie wody z jego głębszych warstw, ; są to m.in.: gliceryna, mocznik, kwas mlekowy czy hialuronowy;
• składniki tworzące fizjologiczne lipidy naskórka, np. NNKT, cholesterol, skwaleny czy sterole;
• składniki dodatkowe, m.in.: łagodzące objawy świądu (np. mentol), przeciwstarzeniowe (kwas hialuronowy), korzystnie wpływające na odporność (np. polisacharydy), hamujące rozwój bakterii i grzybów na skórze, filtry przeciwsłoneczne.

Emolienty do kąpieli – dla atopika, alergika...

Podstawowe dwie właściwości emolientów, czyli zdolność do zatrzymania wody w naskórku oraz korzystny wpływ na uszczelnienie bariery naskórkowej powodują, że kosmetyki z udziałem tych składników najczęściej rekomendowane są osobom z AZS. Ale nie tylko, bo dzięki działaniu ochronnemu, natłuszczającemu i poprawiającemu elastyczność polecane są wszystkim ze skórą wrażliwą, skłonną do podrażnień i zakażeń, czyli osobom, u których funkcja biologiczna naskórka nie działa prawidłowo. Emolient pomoże poprzez zapewnienie odpowiedniej wilgotności tkanki okrywającej ciało osobom o suchej i podrażnionej lub zmienionej zapalnie skórze. Sprawdzi się też przy łojotokowym zapaleniu skóry, gdyż skóra takich osób często bywa przesuszona działaniem preparatów regulujących wydzielanie sebum oraz kosmetyków przeciwbakteryjnych.

Kosmetyki naturalne lub dla dzieci z emolientem?      

Choć nazwa „emolienty” brzmi bardzo technicznie, tak naprawdę duża część składników tworzących mieszaniny substancji, które korzystnie wpływają na właściwości bariery naskórkowej, jest pochodzenia naturalnego. Preparaty pielęgnacyjne i ochronne o typie emolientów w składzie zawierają m.in. naturalnie występujące oleje, ksylitol, aminokwasy czy kwasy tłuszczowe. Z tego powodu kosmetyki zawierające takie emolienty jak najbardziej mogą być zaliczone do produktów naturalnych. Natura bywa obecnie nieraz wspomagana biotechnologią, składniki emolientów mogą pochodzić np. z roślin pozyskanych w wyniku hodowli tkankowych, a same hodowle tkankowe znajdują zastosowanie do wytwarzania tkanki imitującej ludzką skórę, która jest później wykorzystywana w testach in vitro służących ocenie przenikania składników aktywnych mieszanin w typie emolientów przez tkankę.

Emolienty dla dzieci także stanowią dobre rozwiązanie – gdyż wspomagają ochronę wrażliwej skóry malucha. Ponieważ wiemy już, że preparaty z udziałem emolientów mogą jak najbardziej być zaliczone do kategorii kosmetyków naturalnych i przechodzą wymagające testy w warunkach laboratoryjnych, mogą być stosowane już od pierwszych dni życia dziecka.

Po kosmetyki z emolientami warto sięgać regularnie, gdyż pełnią one nie tylko funkcję ochronną, łagodzącą i leczniczą, ale także profilaktyczną – udowodniono bowiem, że zmniejszają prawdopodobieństwo nawrotów AZS i chronią przed tworzeniem się bakteryjnego biofilmu na skórze.

Katarzyna Kieś-Kokocińska