Co jest najlepsze na sezonowe infekcje?

Leki na odporność

Jesienią i zimą jesteśmy bardziej podatni na choroby. Często zadajemy sobie pytanie, czy powszechnie dostępna witamina C jest w stanie podnieść naszą odporność. Wiele badań przeprowadzanych w przeciągu kilku lat wykazało, że doustne przyjmowanie witaminy C w postaci tabletek w celu prewencji przeziębienia przynosi niewielkie korzyści (porównywalne z przyjmowaniem placebo).

W jesiennej apteczce powinna znaleźć się natomiast witamina D. Głównym źródłem witaminy D u człowieka jest synteza skórna, która zachodzi pod wpływem promieni słonecznych. Jesienią, gdy słońca ubywa, zalecana jest doustna suplementacja tej witaminy. Dobowa dawka u zdrowej, dorosłej osoby wynosi od 800 do 2000 j.m. Uznaje się, że witamina D odgrywa istotną rolę w odpowiedzi immunologicznej organizmu, co pozwala na zapobieganie rozwojowi infekcji.

Co ciekawe, badania naukowe wykazały, że przyjmowanie preparatów zawierających wyciąg z jeżówki zmniejsza ryzyko wystąpienia wirusowego zapalenia górnych dróg oddechowych u osób zdrowych i skraca czas utrzymywania się objawów u osób, które zachorowały.

Grypa – jakie są jej objawy?

Sezon grypowy trwa zazwyczaj trzy miesiące. Szczyt zachorowań może przypadać na okres od października do kwietnia. Czynnikiem wywołującym chorobę jest wirus grypy. Grypę sezonową najczęściej wywołują podtypy H1N1 oraz H3N2. Wirus po wniknięciu do organizmu łączy się z komórkami nabłonka górnych i dolnych dróg oddechowych. Następnie patogen namnaża się w wymienionych komórkach, co powoduje obrzęk oraz martwicę nabłonka oskrzeli, oskrzelików oraz tchawicy. W wyniku tego uwalniane są cytokiny, które są czynnikiem sprawczym objawów ogólnych występujących w trakcie choroby. Możemy do nich zaliczyć gorączkę, ogólne osłabienie, dreszcze, bóle mięśniowe oraz ból głowy (zazwyczaj w okolicy czołowej oraz zagałkowej). Charakterystyczne dla grypy jest nagłe wystąpienie dolegliwości. Chorzy zgłaszają także ból oraz uczucie drapania w gardle, umiarkowane objawy nieżytu nosa oraz suchy i męczący kaszel. Zdarza się również, że grypie towarzyszą nudności, wymioty lub łagodna biegunka.

Warto przypomnieć, że grypa jest wywoływana przez wirusy – w takim przypadku zastosowanie antybiotyków będzie mijało się z celem, gdyż działają one na bakterie. Grypę należy leczyć przede wszystkim objawowo. Poprawa stanu następuje po odpoczynku w łóżku, stosowaniu środków przeciwgorączkowych i przeciwbólowych (paracetamol i ibuprofen). Picie dużej ilości płynów w trakcie choroby pozwala na rozrzedzenie wydzieliny znajdującej się w drogach oddechowych, co ułatwia jej usunięcie z nich. W przypadku, gdy zakażenie wirusem grypy jest potwierdzone laboratoryjnie, wskazane jest zastosowanie leków przeciwwirusowych z grupy neuraminidaz. Warto pamiętać, że leki te są skuteczne, gdy zostaną włączone najpóźniej w ciągu 48 godzin od pojawienia się pierwszych symptomów choroby.

Czym jest przeziębienie?

W okresie jesiennym ze względu na wahania temperatury nasz organizm jest podatny na zakażenia przenoszone drogą kropelkową. Jedną z najczęstszych występujących w tym czasie chorób jest zapalenie górnych dróg oddechowych. Stan ten jest spowodowany zakażeniem wirusowym – najczęściej są to rinowirusy. Objawy występują już nawet dobę po zakażeniu. Choroba rozpoczyna się od pogorszenia samopoczucia oraz uczucia pieczenia w nosie. Następnie pojawiają się ból gardła oraz katar. W pierwszych dniach przeziębienia może występować stan podgorączkowy (do 38^oC). Chorującym na przeziębienie, podobnie jak w przypadku grypy, zaleca się odpoczynek w łóżku, picie odpowiedniej ilości płynów oraz, w razie potrzeby, leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Do lekarza należy zgłosić się w przypadku występowania duszności, gorączki powyżej 38 stopni, silnego, nieustępującego bólu (głowy, zatok lub ucha) lub gdy objawy utrzymują się powyżej 10 dni.

Angina – jak ją leczyć?

Angina, czyli ostre zapalenie gardła i migdałków u dorosłych, w znacznej mierze spowodowana jest przez wirusy (do 95% przypadków). Za resztę zachorowań (5%) odpowiadają bakterie – przeważnie jest to paciorkowiec beta – hemolizujący grupy A. W przypadku zakażenia bakteryjnego objawami są: silny ból gardła, problemy z przełykaniem, ból głowy, gorączka powyżej 38^oC, krwistoczerwona błona śluzowa gardła, wyraźne skupiska wysięku na migdałkach, malinowy język oraz bolesne powiększenie węzłów chłonnych szyjnych przednich. Warto wspomnieć, że w przypadku anginy bakteryjnej nie występują kaszel i katar.

W przypadku, gdy za zakażenie odpowiadają wirusy, objawami są: ból gardła o umiarkowanym nasileniu, ból głowy i mięśni, niewielka gorączka, nieżyt nosa, kaszel oraz chrypka.

Lekarz po zebraniu wywiadu oraz zbadaniu pacjenta, aby rozstrzygnąć, czy ma do czynienia z zakażeniem wirusowym, czy bakteryjnym, stosuje specjalną skalę (skala Centora). W zależności od wyniku może zalecić leczenie objawowe, wykonanie tzw. szybkiego testu na obecność paciorkowców lub włączenie antybiotyków.

Szczepienia sezonowe

W okresie jesiennym warto pamiętać o szczepieniach na grypę. Jest to najbardziej efektywny sposób na uniknięcie zakażenia wirusem grypy. Warto pamiętać, że dostępne w Polsce szczepionki nie zawierają w swoim składzie żywego wirusa – tak więc niemożliwe jest wywołanie przez nie grypy. Coroczne szczepienie przeciwko grypie (wykonywane domięśniowo lub podskórnie po dokonaniu kwalifikacji przez lekarza) jest zalecane wszystkim powyżej 6. miesiąca życia, w szczególności pracownikom służby zdrowia, osobom po 65. roku życia oraz kobietom będącym w ciąży lub planującym powiększenie rodziny.

Lek. Tomasz Waszak