Charakterystyka zasad suplementacji witamin u dzieci

Czym są witaminy?

Witaminy to związki chemiczne, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Możemy podzielić je ze względu na kryterium rozpuszczalności. Istnieją witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E i K) oraz takie, które są rozpuszczalne w wodzie (B oraz C). Ludzki organizm nie jest w stanie zsyntetyzować gotowych witamin, dlatego musimy je dostarczać wraz z pokarmem. Na rynku istnieje bardzo dużo preparatów zawierających witaminy w syropie, lizakach, a nawet żelkach – taka forma podania ma na celu zachęcenie dziecka do ich spożycia.

Czy należy podawać witaminy dziecku?

W przypadku niemowląt karmionych piersią nie należy suplementować preparatów multiwitaminowych, ponieważ witaminy są zawarte w mleku matki. Wyjątek stanowią witaminy D oraz K, gdyż ich ilość w pokarmie naturalnym jest niewystarczająca. Każdy zdrowy noworodek urodzony w terminie powinien otrzymać 1 miligram witaminy K1 w postaci iniekcji domięśniowej lub 2 miligramy drogą doustną, aby zapobiec krwawieniom z powodu jej niedoboru. Witaminę D, która warunkuje prawidłowy rozwój układu kostnego, należy podawać dziecku od pierwszych dni życia. Dlatego przez cały okres karmienia piersią należy podawać swojemu dziecku jedną kroplę lub jedną kapsułkę witaminy D (w obu formach jest to równowartość około 400 jednostek międzynarodowych), aby zapobiec występowaniu krzywicy. Taką samą dawkę zaleca się także dzieciom po ukończeniu pierwszego roku życia, w przypadku gdy nie spożywają odpowiedniej ilości mleka modyfikowanego lub innych pokarmów bogatych w tę witaminę.

Jakie witaminy należy suplementować dzieciom?

W celu zapewnienia wystarczającego poziomu witamin najważniejsze jest stosowanie odpowiedniej, zdrowej i zbilansowanej diety. Mleko modyfikowane jest wzbogacone w odpowiednie dawki witamin potrzebnych dla prawidłowego rozwoju niemowląt karmionych sztucznie. W przypadku starszych dzieci należy mieć świadomość, które pokarmy są bogate w konkretne witaminy. Produkty zbożowe zawierają witaminy rozpuszczalne w wodzie (witamina C, witaminy z grupy B). Źródłem witamin rozpuszczalnych w tłuszczach są jaja, orzechy, ryby oraz oleje roślinne. Tak więc nie ma potrzeby, aby zdrowemu dziecku, które jest karmione w sposób zróżnicowany i zbilansowany, podawać preparaty wielowitaminowe.

Czy można przedawkować witaminy?

Witaminy rozpuszczalne w wodzie nie stwarzają zagrożenia dla wystąpienia niekorzystnych działań, ponieważ nasze nerki sprawnie wydalają z organizmu ich nadmiar. Wyjątek stanowi suplementacja witaminy C w dużych dawkach wynoszących po kilka gramów na dobę – może to działać szkodliwie na nerki. Niebezpieczne dla zdrowia i życia jest natomiast przedawkowanie witamin, które są rozpuszczalne w tłuszczach. Zbyt duże stężenie witaminy D może spowodować wymioty, osłabienie, drgawki, śpiączkę lub uszkodzenie nerek. Przedawkowanie witaminy A objawia się jako zaburzenia układu nerwowego (bóle głowy i zmęczenie) i pokarmowego (bóle brzucha i nudności).

Należy więc pamiętać, aby suplementację preparatami witaminowymi stosować zawsze zgodnie z zaleceniami lekarza i pod jego kontrolą. Nie należy podawać dziecku witamin w przypadku leczenia przeziębienia, chorób gorączkowych lub innych łagodnych infekcji, gdyż nie wykazano, aby w jakikolwiek sposób wpływały one na przebieg choroby.

Czytaj więcej w temacie: 3 witaminy, których prawdopodobnie brakuje w twojej diecie

W czym pomaga zażywanie tranu przez dzieci?

Mimo iż w reklamach telewizyjnych tran dla dzieci jest polecany jako preparat zmniejszający ryzyko zachorowania na przeziębienie, jego skuteczność w tym aspekcie jest dyskusyjna, ponieważ nie ma wystarczających dowodów na to, że stosowanie go stymuluje odporność. Jest on w zamian bardzo dobrym źródłem witaminy D3, która jako praktycznie jedyna witamina jest zalecana w suplementacji u zdrowych dzieci. Szczególnie ważne jest jej podawanie w sezonie jesienno-zimowym, gdy słońce świeci krócej i synteza skórna witaminy D3 jest znacznie ograniczona.

Przemyślana, bogata w witaminy, mikro- i makroelementy dieta oraz aktywność fizyczna, która jest dostosowana do wieku dziecka, są podstawowym sposobem, aby zapobiegać infekcjom u dzieci i umożliwić im prawidłowy rozwój.

Lek. Tomasz Waszak