Właściwości, objawy niedoboru i nadmiaru witaminy E

Czym jest witamina E?

Witamina E to grupa związków chemicznych, do których należą tokoferole i tokotrienole. Są one rozpuszczalne w tłuszczach – podobnie jak witaminy A, D i K. Oznacza to, że nasz organizm nie pozbywa się ich poprzez pot i mocz, ale magazynuje je w tkance tłuszczowej i wątrobie. W związku z tym nie należy przekraczać zalecanej dawki tej witaminy. Dzienna dawka witaminy E zależy od płci, wieku i ogólnego stanu zdrowia. Dla dzieci wynosi – 6 mg, kobiet – 8 mg, kobiet ciężarnych – 15–19 mg, mężczyzn – 10 mg, seniorów – 20–50 mg.

Na co witamina E?

Witamina E działa antyoksydacyjnie, czyli spowalnia proces starzenia się komórek, w tym komórek jajowych. Antyoksydanty (inaczej przeciwutleniacze) usuwają z organizmu wolne rodniki i chronią go przed stresem oksydacyjnym, którego przyczynami są częste stany zapalne, spożywanie mocno przetworzonej żywności czy zanieczyszczone środowisko. Przeciwutleniacze to skuteczna broń w walce z chorobami cywilizacyjnymi, np. miażdżycą. Witamina E odpowiada też za prawidłowy rozwój płodu i zmniejsza ryzyko poronienia. Wywiera również korzystny wpływ na produkcję spermy oraz żywotność i ruchliwość plemników. To nie wszystko, przeciwdziała powstawaniu skrzepów w naczyniach krwionośnych, które powodują zawał mięśnia sercowego. Odpowiedni poziom tokoferoli ułatwia pracę mięśni – są mniej podatne na skurcze i szybciej się regenerują.

Niedobór witaminy E

Nie występuje często. Zmagają się z nim przeważnie osoby chore na celiakię i mukowiscydozę. Brak witaminy E powoduje zmęczenie, wypadanie włosów, anemię, a także wydłużenie procesu gojenia się ran czy drżenia mięśni. Oprócz tego pogarsza się stan skóry, która szybciej starzeje się i rogowacieje. Jej wchłanianie przyspieszają witamina A i C, witaminy z grupy B, selen, mangan czy fosfor. Jej braki w organizmie kobiety spodziewającej się dziecka mogą spowodować przedwczesny poród, obumarcie płodu czy poronienie, a także gestozę (zatrucie ciążowe), które może w skrajnych przypadkach spowodować śmierć dziecka.

Objawy hiperwitaminozy witaminy E

Hiperwitaminoza występuje najczęściej w przypadku witamin rozpuszczalnych w tłuszczach – A, D, K i E. Przedawkowanie witaminy młodości objawia się osłabieniem mięśni, bólem głowy oraz problemami z jelitami i ze wzrokiem. Symptomy te pojawiają się w sytuacji, gdy przez dłuższy czas przyjmujemy witaminę E w bardzo wysokim stężeniu – 1000 mg na dobę.

Roślinna witamina

A-tokoferol znajdziemy wyłącznie w produktach pochodzenia roślinnego – to dobra wiadomość dla wegetarian i wegan. Bogatym źródłem witaminy E są przede wszystkim oleje, np. słonecznikowy (ok. 75 mg w 100 g), bakalie, np. orzechy laskowe (ok. 39 mg w 100 g) i migdały (ok. 24 mg w 100 g), nasiona, szczególnie te słonecznika (ok. 28 mg w 100 g). Pamiętajmy, że najlepiej kupować oleje i oliwy tłoczone na zimno, ponieważ mają one znacznie więcej witaminy E niż te z produkcji przemysłowej. Nie brakuje jej też w zielonej papryce, szpinaku, pomidorach czy żółtkach jaj.

Dla urody

Witamina E to silny antyoksydant neutralizujący aktywność wolnych rodników, dlatego działa przeciwzmarszczkowo, a w dodatku nawilża i natłuszcza skórę. Regeneruje warstwy lipidowe naskórka – tym samym chroni go przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych, m.in. promieniowania UV. Stosowanie na co dzień preparatów z witaminą E wzmacnia ściany naczyń krwionośnych, zapobiegając ich rozszerzaniu i pękaniu. Ma także zbawienny wpływ na włosy – szampony i odżywki z tym składnikiem nadają czuprynie połysku i gładkości. Możemy samodzielnie przygotować serum do twarzy – wystarczy wycisnąć zawartość kapsułki z witaminą E na mały talerzyk lub do miseczki i połączyć z łyżeczką oliwki dla dzieci. Efekty przyniesie również aplikowanie kropel witaminy E bezpośrednio na skórę, taką kurację zaleca się osobom walczącym z trądzikiem i bliznami potrądzikowymi.

Katarzyna Chromińska