Czy warto iść na psychoterapię?

Zmiany, stres i trudności życia codziennego

Życie stale nas zaskakuje. Jest złożone i ma na nie wpływ wielka liczba zmiennych. Niemożliwe jest nad nimi całkowicie zapanować. Jak w kalejdoskopie, gdzie po zaledwie drobnym ruchu lunety, zmieniający się układ kryształków daje zupełnie odmienny obraz. Drobna decyzja czy nieprzewidziane zdarzenie wywracają nasz świat do góry nogami. Nie każda zmiana daje przecież poczucie komfortu i zadowolenia. Dzieje się tak tym bardziej, im mniej mamy do powiedzenia w kwestii owej zmiany. Życie jednak stosunkowo rzadko niesie z sobą szybkie zwroty akcji. Zdecydowanie częściej doświadczamy nawarstwiających się transformacji oraz powolnych zmian. Bywa, że zanim zmiana się nie dokona, nie możemy oszacować, czy wyjdzie nam ona na dobre, czy też zburzy nasz spokój. Pojawia się wtedy duży stres. Kiedy widzimy końcowy efekt zmiany, może zwyczajnie brakować nam już sił, aby samodzielnie odmienić swój los.

Co warto wiedzieć na temat psychoterapii?

Niezależnie od tego, jakiego typu problemy nas spotykają i co jest ich konsekwencją, ważniejsza od pytania: czy warto iść na psychoterapię, jest kwestia, czy w ogóle tego chcemy. W gruncie rzeczy niewiele jest sytuacji życiowych, które bezwzględnie wymagają pomocy i diagnozy psychologicznej. Do takich z pewnością należą wszystkie uzależnienia, autoagresja, zaburzenia odżywiania, depresja oraz inne dolegliwości, przy których niezbędna jest pomoc poradni zdrowia psychicznego. Praktyka terapeutyczna pokazuje jednak, że we wszystkich przypadkach, aby zwiększyć prawdopodobieństwo oczekiwanego sukcesu, najważniejsza jest wola zmiany własnej egzystencji. Przy zaburzeniach natury emocjonalno-psychicznej pojawia się ona zwykle dopiero wraz z upływem psychoterapii. Z tego powodu o pierwsze spotkania zwykle dbają najbliżsi osób znajdujących się w kłopocie.

 
Kiedy żyjemy w długotrwałym stresie czy niepewności, kiedy czujemy, że jest nam w życiu bardzo źle, wówczas już sama wola podjęcia psychoterapii pokazuje, że nie ma w nas zgody na trwanie w trudnościach. Powoduje, że wraz ze specjalistą zaczynamy poszukiwać sposobu na odmianę naszego życia. Budując relację pacjenta z terapeutą, nie powierzamy mu swojego życia i nie tracimy nad nim kontroli. Raczej pozwalamy uczestniczyć w poszukiwaniu sposobu wyjścia z impasu, w jakim się znaleźliśmy. Wciąż współdecydujemy o celu oraz sposobach działania, a psychoterapeuta nigdy nie będzie działał wbrew naszej woli.

Terapia to taka forma pomagania, która poprzez rozmowę oraz stosowanie tzw. narzędzi psychologicznych powinna nas wspierać w osiąganiu celów przez nas pożądanych, w tym także leczenia. Psychoterapia z powodzeniem pełni także funkcję swoistej profilaktyki. Pomaga przeciwdziałać choćby skutkom długotrwałego stresu. Działa trochę jak dieta – i o ile kształtując właściwe nawyki żywieniowe, wspieramy swoje ciało, o tyle w wyniku terapii budujemy swój emocjonalny potencjał. Cykliczne spotkania z psychoterapeutą pozwalają na poszerzanie samoświadomości oraz lepsze rozumienie swoich uczuć, sposobów myślenia, jak również działań. Nieocenionym skutkiem działań terapeutycznych jest bez wątpienia to, że dzięki rozumieniu samego siebie możemy dowolnie modyfikować własne zachowania. Nawet w sytuacjach przed terapią postrzeganych jako trudne lub całkiem beznadziejne.

Kiedy warto postawić na psychoterapię?

Są co najmniej trzy rodzaje sytuacji, w których warto sięgnąć po pomoc psychologiczną i terapeutyczną. Pierwszą grupę stanowią zaburzenia uniemożliwiające życie według szeroko pojętych społecznych schematów. Należą do nich:

• zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia, ortoreksja, itp.),
• uzależnienia chemiczne i behawioralne, w których człowiek traci kontrolę nad własnym życiem, a często także nad złością,
• akty autoagresji (np. samookaleczanie),
• depresja rozumiana jako choroba,
• zaburzenia psychiczne (np. choroba dwubiegunowa).

Drugą grupę osób, którym systematyczny udział w terapii może skrócić czas odzyskiwania dobrej kondycji psychicznej, stanowią ci, którzy znaleźli się w trudnym momencie swojego życia. Do tego typu sytuacji należą:

• kłopoty z dziećmi,
• poczucie utknięcia w kryzysie,
• poczucie osamotnienia i braku sensu w życiu,
• potrzeba odnalezienia siły oraz motywacji do realizacji zamierzeń,
• potrzeba odnalezienia spokoju,
• doświadczenia przemocy,
• doświadczenie straty bliskiej osoby,
• wypalenie zawodowe,
• stany lękowe,
• poczucie konieczności ciągłego powtarzania czynności,
• przedłużający się w czasie depresyjny nastrój,
• trudności ze snem,
• przynależność do grona dorosłych dzieci alkoholików (DDA),
• współuzależnienia,

Trzeci motyw, dla którego warto skorzystać z porad terapeutycznych, to chęć własnego rozwoju. Osoby, które miały szczęście żyć we wspierającej rodzinie, a do tego nie doświadczyły większych traum, zazwyczaj dobrze radzą sobie z codziennością. Nawet jeśli jest ona zmienna. Mimo to także one mogą chcieć pracować nad tym, aby być lepszymi ludźmi – w obszarach, które same sobie wyznaczą. Nie trzeba przecież mieć w życiu skrajnie źle, aby zapragnąć żyć pełniej i szczęśliwiej. Z pomocy terapeutycznej można korzystać także po to, aby:

• poprawić swoje relacje społeczne,
• poprawić swoje umiejętności wychowawcze,
• podjąć życiową decyzję,
• zacząć żyć inaczej,
• być śmielszym,
• lepiej poznać siebie.

Podsumowując, należy stwierdzić, że istnieje grupa ludzi, która bez takiej pomocy nie będzie mogła cieszyć się życiem. Potrzebują one wsparcia w sytuacji życiowego kryzysu, traumy czy w rozwiązaniu konkretnego problemu. Inni mogą korzystać z porad i cyklicznych spotkań specjalistycznych, chcąc po prostu rozwijać siebie i czerpać więcej satysfakcji ze swojego życia.

psycholog Małgorzata Floraszek