Profilaktyka chorób układu sercowo-naczyniowego w jesieni życia

Aktywność osób po 50. roku życia

Ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego rośnie wraz z wiekiem. Niestety, osoby po 50. roku życia często prowadzą siedzący tryb życia, co jeszcze bardziej nasila ryzyko wystąpienia chorób kardiologicznych. Dlatego tak ważne jest, aby zachęcać ze wspomnianej kategorii wiekowej do znalezienia sobie aktywności fizycznej, z której mogą czerpać radość. Powinno się skracać czas, który spędzany jest na siedzeniu, na rzecz aktywnego przemieszczania się (chodzenie, nordic walking, jazda na rowerze). Najbardziej rekomendowany jest trening aerobowy (tlenowy), w trakcie którego dochodzi do długotrwałych, rytmicznych skurczów dużych partii mięśniowych (pływanie, piesze wycieczki, spacerowanie szybkim krokiem) o umiarkowanym nasileniu – docelowo zaleca się treningi 5 dni w tygodniu po 30 minut. Umiarkowane nasilenie wysiłku fizycznego oznacza występowanie szybszego oddechu w trakcie wykonywania ćwiczeń przy jednoczesnym swobodnym wypowiadaniu pełnych zdań.

Badania kardiologiczne

Podstawowym badaniem kardiologicznym, które możemy wykonać w domu, jest pomiar ciśnienia tętniczego. Ciśnienie skurczowe powinno być niższe niż 140 mm Hg, a ciśnienie rozkurczowe niższe niż 90 mm Hg. Lipidogram to badanie laboratoryjne, dzięki któremu jesteśmy w stanie określić stężenie cholesterolu całkowitego oraz jego frakcji (HDL i LDL), a także stężenie trójglicerydów. W przypadku nieprawidłowego wyniku lipidogramu można wysnuć podejrzenie rozwoju choroby niedokrwiennej serca wskutek miażdżycy naczyń wieńcowych. Badanie to powinno wykonywać się co najmniej raz na 5 lat. Warto także raz w roku wykonać pomiar stężenia glukozy w próbce krwi pobranej na czczo. Prawidłowe stężenie glukozy wynosi od 70 do 99 mg/dl. Wartości wyższe sugerują występowanie cukrzycy. W przypadku występowania dolegliwości takich jak np. kołatanie serca lub omdlenia należy wykonać badanie elektrokardiograficzne (EKG). Gdy istnieje podejrzenie przerostu mięśnia sercowego, oprócz EKG kardiolog zleca wykonanie badania echokardiograficznego, dzięki któremu można ocenić wydolność mięśnia sercowego.

Suplementacja wspierająca pracę serca

Przeprowadzone badania udowodniły, że większa (o 10 gramów na dobę) suplementacja błonnika zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Przyjmowanie większych ilości błonnika zmniejsza po posiłkowy wzrost stężenia glukozy i obniża stężenie cholesterolu całkowitego oraz cholesterolu frakcji LDL (jest to tak zwany zły cholesterol). Wykazano także, że dzienne spożycie 30 gramów orzechów powoduje obniżenie ryzyka wystąpienia chorób kardiologicznych – dzieje się tak, ponieważ orzechy są bogatym źródłem wielonienasyconych kwasów tłuszczowych. Natomiast potas znajdujący się w owocach i warzywach ma korzystny wpływ na ciśnienie krwi.

Dieta dla osób po 50 roku życia

Ważnym zaleceniem dotyczącym diety osób po 50. roku życia jest ograniczenie spożywania nienasyconych kwasów trans (obecne np. w margarynie). Najlepiej nie spożywać przetworzonego jedzenia (np. zupki instant w proszku, żywności typu fast food) – zawiera ono szkodliwe dla naszego zdrowia tłuszcze roślinne utwardzone oraz substancje zagęszczające i stabilizujące. Dodatkowo nawet niewielka redukcja spożycia soli kuchennej powoduje obniżenie skurczowego ciśnienia tętniczego – docelowo należy przyjmować nie więcej niż 5 gramów soli dziennie. Należy spożywać minimum 200 gramów owoców i co najmniej 200 gramów warzyw na dzień. Warto ograniczyć spożywanie napojów alkoholowych do 2 kieliszków dziennie (20 ml czystego alkoholu) w przypadku mężczyzn i 1 kieliszka (10 ml czystego alkoholu) u kobiet.

Witaminy dla osób starszych

Przeprowadzone badania kliniczne sugerują, że ryzyko zachorowania na choroby układu sercowo-naczyniowego zmniejsza się po wprowadzeniu do diety pokarmów bogatych w witaminę A (zawarta m.in. w marchwi, szpinaku, śliwkach i czerwonej papryce) i witaminę E (zawarta m.in. w nasionach słonecznika, orzechach laskowych i pestkach dyni). Przeprowadzone badania kliniczne nie potwierdziły korzystnego wpływu suplementacji witaminy D na układ sercowo-naczyniowy. Odnotowano jednak niedobór witaminy D u pacjentów z zawałem serca, nadciśnieniem tętniczym, migotaniem przedsionków i niewydolnością serca.

Lek. Tomasz Waszak