Co warto wiedzieć o czekoladzie deserowej?

Historia czekolady

Olmekowie - plemię zamieszkujące różne regiony Meksyku, uprawiali ziarno kakaowca już ok. 3 tys. lat temu. Przyrządzali z niego napój, do którego dodawali wanilię, chili i miód. Majowie i Aztekowie przejęli ten zwyczaj, przypisując temu słodko-gorzkiemu płynowi działanie uzdrawiające. W Europie kakaowiec poznano w XVI wieku, po podboju Meksyku przez Hiszpan. Niecałe dwa stulecia później czekolada stawała się coraz bardziej popularna, m.in. w Holandii, Niemczech, Francji czy Wielkiej Brytanii. Pierwsza tabliczka została wyprodukowana jednak dopiero w 1847 roku przez firmę J.S. Fry & Sons. Dziś to jeden z najczęściej wybieranych łakoci, a producenci prześcigają się w coraz to wymyślniejszych smakach. Jednak ze względu na walory smakowe oraz korzystne działanie na nasze zdrowie za najlepszą czekoladę uznaje się tę gorzką.

Zdrowa czekolada, czyli…

Im więcej kakao zawiera czekolada, tym jest zdrowsza. Czekolada deserowa musi mieć w swoim składzie powyżej 50 proc. miazgi kakaowej, gorzka – co najmniej 75 proc., a mleczna – nie więcej niż 50 proc. Z kolei w białej czekoladzie, choć bardzo smacznej, nie znajdziemy kakaowego proszku. Biała czekolada ma zatem niewiele wartościowych składników. Znajdziemy w niej wprawdzie trochę minerałów (np. wapń czy magnez), jednak ich ilości są raczej śladowe, a kaloryczność tego przysmaku zdecydowanie wyższa. Jeśli już chcemy jednak sięgnąć po białą czekoladę, wybierzmy tę o wyższej zawartości tłuszczu kakaowego, a nie zamiennika w postaci innego tłuszczu roślinnego.

Jak wybrać wartościową gorzką czekoladę?

Dobrej jakości ciemna czekolada – oprócz kakao – zawiera m.in. masło kakaowe i cukier. Unikajmy tabliczek z syropem glukozowo-fruktozowym. Ponadto powinna mieć gładką powierzchnię, a podczas przełamywania trzeszczeć. Siwy nalot oznacza, że była niewłaściwie przechowywana. Oczywiście, trudno to sprawdzić podczas zakupów, dlatego nie pozostaje nam nic innego niż uważne czytanie etykiet.

Czy gorzka czekolada tuczy?

I tak, i nie. Dwie-trzy kostki gorzkiej czekolady dziennie będą świetnym dodatkiem do kawy i uzupełnieniem codziennej diety. Warto jednak zachować umiar, ponieważ 100-gramowa tabliczka to ok. 500 kcal. Mimo że gorzka czekolada – zwłaszcza ta wysokojakościowa – dostarcza nam wartościowych składników, nie należy z nią przesadzać. Zjedzenie jednorazowo całej tabliczki może skutkować złym samopoczuciem i problemami z niestrawnością.

Zdrowotne właściwości gorzkiej czekolady

Ta kakaowa słodycz zawiera polifenole, czyli organiczne związki chemiczne występujące w wielu roślinach, które neutralizują działanie wolnych rodników. Te neutralne przeciwutleniacze zmniejszają ryzyko powstawania zakrzepów i wystąpienia powikłań miażdżycy. Bardzo często, gdy odczuwamy spadek nastroju, mamy ochotę na kilka kostek czekolady. I słusznie – jej najzdrowsza i najszlachetniejsza odmiana to źródło magnezu, który nie tylko zmniejsza nadpobudliwość, ale również łagodzi objawy napięcia przedmiesiączkowego. Z kolei dzięki potasowi pozytywnie wpływa na pracę serca, a zawarty w niej fosfor i wapń odpowiadają za zdrowy układ kostny i zęby. Warto dodać, że kakao i czekolada – dzięki substancjom takim jak: kofeina, teobromina czy fenyloetyloamina –  działają pobudzająco na układ nerwowy. Tym samym mogą powodować problemy z zaśnięciem u małych dzieci oraz wywoływać u nich pobudzenie.

Pamiętajmy jednak, że gorzka czekolada pomimo swoich zdrowotnych właściwości ma sporo cukru (ok. 60 g w 100 g) oraz tłuszczu (ok. 30 g w 100 g) – ich częste spożywanie może prowadzić do otyłości.

Czekolada na gorąco

To świetny pomysł na smaczny i łatwy w przygotowaniu deser z czekolady. Będziemy potrzebować trzech składników: 500 ml mleka (krowiego lub roślinnego, najlepsze będzie kokosowe), 200 ml śmietanki 30 proc. i tabliczkę gorzkiej czekolady. W rondlu zagotujmy mleko i śmietankę, Ważne, żeby nie doprowadzić do wrzenia. Następnie dodajemy po 2-3 kostki czekolady, cały czas mieszając aż do uzyskania kremowej konsystencji. Czekoladowy smak możemy wzbogacić, dosypując szczyptę cynamonu albo chili. Niektórzy dodają odrobinę wanilii lub łyżeczkę likieru, np. migdałowego. Oczywiście czekolada to składnik wielu deserów i ciast – babeczek, serników, musów, tart czy brownie. Prawdziwy smak gorzkiej czekolady podkreśli wino, np. porto ruby lub porto tawny o bogatym, intensywnym smaku. Im wyrazistsza czekolada – mocno kawowa, z wyczuwalną nutą goryczki – tym wino powinno być bardziej treściwe.

Katarzyna Chromińska